Erişim engellemede her yıl yeni rekor

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), 2022 yılına ait İnternet Erişim Engelleme Raporu'nu yayımlandı.

Yaman Akdeniz ve Ozan Güven tarafından hazırlanan rapora göre, 2022 yılında 138 bin site erişime engellendi. T24 yazarı Füsun Sarp Nebil’in köşesinde aktardığına göre, 2021'de site engellemeleri 100 bini aşarak rekor kırmıştı. 2022 raporu onu yüzde 28 aşarak 138 bin site ile yeni bir rekor kırdı. Toplamda 2006-2022 yılları arasında 712 bin 558 siteye erişim engeli getirildi.

170 sayfalık 2022 raporuna göre, erişim engelleme kararları 814 farklı kurum ve hakimlikler tarafından verildi. Erişim engelleme kararları BTK, mahkemeler, kamu kurumları ile hükümetle iş yapan özel şirketler ve halktan kişilerin başvurusu üzerine alınıyor.

100 SİTENİN 88'İNİ BTK RE'SEN KAPATTI

Rapora göre, engellenen 712 bin 558 web sitesinin yüzde 88’ine BTK re'sen karar verdi. Hakimliklerin engelleme oranı ise yüzde 6 oldu. Sitelerin yanı sıra 35 bin 23 URL engellendi, 29 bin 253 URL de siteden kaldırıldı.

Raporda, 2022'de engellenen 6 bin 528 ve kaldırılan 5 bin 388 haberin aynı zamanda rekor olduğu vurgulanırken, "kişilik hakları ihlalleri" gerekçesinin gitgide daha fazla kullanılır olduğu ve kamunun bilmesinde yarar olan bazı konuların bu yolla yok edildiği aktarıldı. Rapora göre, bu kararlardan 954'ü üst düzey kamu şahsiyeti, bazı kamu kurumları ya da hükümete yakın şirketlere ait.

'ANAYASA MAHKEMESİ GÖLGEDE KALDI'

Sonuçları değerlendiren raporun yazarlarından bilişim hukuku profesörü Yaman Akdeniz, şöyle konuştu:

"Tespit ettiğimiz sayılar ortada; internet sansürleri ve yaptırımlar her yıl daha da artıyor. 2022 bir yılda en fazla alan adının erişime engellendiği yıl oldu. 2022 ayrıca Anayasa Mahkemesinin etkisiz kaldığının apaçık göründüğü bir yıl oldu. O bakımdan da zaten raporun kapağında karanlığa gömülen ve artık sulh ceza hakimliklerinin tamamen gölgesinde kalan bir Anayasa Mahkemesi işledik.

2022 yılında hem Anayasa Mahkemesi kendi pilot kararını uygulamadı hem de sulh ceza hakimlikleri sanki Anayasa Mahkemesi yokmuş gibi karar vermeye devam etti. Kaldı ki Anayasa Mahkemesi, Amerikanın Sesi ve DW engellemeleriyle ilgili başvurulara da öncelik vermeyerek sessizliğini korudu.

2023'e de benzer bir tabloyla girdik ve hatta Ekşi Sözlük platformunun da engellendiğini gördük. Hatta Ekşi Sözlük platformunun engellenmesine dayanak gösterilen 8/A maddesiyle ilgili Anayasa Mahkemesi Eylül 2020'den beri herhangi bir karar vermedi. Çok sayıda 8/A başvurusu da tozlanmış bir şekilde AYM önünde beklemeye devam ediyor.

ERİŞİME ENGELLEME RAPORU DA ENGELLENDİ

Şunu da unutmamak gerekir ki rapordaki çok sayıda örnekle beraber sansürün verdiği kalıcı zararın toplumsal hafızadan tamamen silinmemesini sağlamayı hedefliyoruz. Fakat, bu sene içinde iki farklı kararla İfade Özgürlüğü Derneği'nin web sitesinde yer alan EngelliWeb bölümü erişime engellendi. Üstüne bir de 2021 raporumuz engellendi. Dolayısıyla, sansürü belgeleme işi de her geçen yıl daha da zorlaşıyor. Kaldı ki 150 sayfalık 2021 raporumuz da mayıs ayı içinde erişime engellendi. 2022 raporumuzun da engellenmesi ve sansürlenmesi ihtimali çok yüksek."