Bankalararası Kart Merkezi (BKM) 2 hafta önce kurumda yapılan 100 milyonluk vurgunla gündeme geldi. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) suç duyurusunun ardından başlatılan soruşturma kapsamında aralarında eski Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Baran Aytaş'ın da bulunduğu 7 şüpheli tutuklandı.
BKM'de yaşanan skandalların izleri Sayıştay raporunda da yer aldı.
BKM'de yapılan mal ve hizmet alımlarında Kamu İhale Kanunu'na aykırılıkları tespit eden Sayıştay bu bulguları tek tek sıraladı.
TELEFONLARIN ŞİRKET FAALİYETİYLE İLGİSİ YOK
Sayıştay'ın bulduğu ilk tespit akıllı cep telefonu alımı işi. BKM doğrudan temin usulüyle 34 adet akıllı cep telefonu aldı. Sayıştay bu şekilde alım yapabilmek için alınacak mal ve hizmetin alımların doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine ilişkin olması gerektiği tespitini yaptı. BKM ise alınan telefonların ana faaliyetle alakalı olduğunu söyledi. Ancak BKM'nin bu söylemini Sayıştay "Gerçekleştirilen alımlar akıllı cep telefonundan ibaret olup söz konusu mallar Şirketin ana faaliyeti ile doğrudan ilişkili olmayan, her şirket için genel anlamda ihtiyaç duyulan ürünlerdir. Dolayısıyla Şirket bu türdeki alımlarını 4734 sayılı Kanun'da öngörülmüş olan ihale usulleriyle almak durumundadır" ifadeleriyle çürüttü.
İHALESİZ ALIMA "YERLİ MALI" SAVUNMASI
BKM'de yapılan bir diğer skandal ise ihalesiz araç alma işi. BKM 28 adet binek otomobili ihalesiz 56 milyon 727 bin 574 liraya satın aldı. Sayıştay'ın tespitine göre ihaleye çıkılmaksızın, sadece piyasa fiyat araştırması yapılarak araçların satın alındığı ifade edildi. Şirket istisna dışı alım yapmak için araç alımını şirketin ana faaliyet alanında gösterdi. Sayıştay ise araç alımının şirketin ana faaliyetlerinden olmadığını şu ifadelerle tespit etti:
"Şirketin Kamu İhale Kurul Kararında listelenmiş olan ve Kanun'un 3'üncü maddesinin (g) bendi hükmü gereği alınması uygun görülen mal ve hizmetleri istisna kapsamında alması, geri kalan tüm mal ve hizmet alımlarını ise temel ihale usulleri çerçevesinde temin etmesi gerekmektedir. Bahse konu alımda yer alan, binek otomobil ihtiyacı şirketin üretim süreci ile ilgili veya ana faaliyetine yönelik bir ihtiyaç olmadığı gibi Kurul kararının Ek-1 listesinde yer alan istisna kapsamındaki mallardan da sayılmamıştır."
Şirket ise Sayıştay'a verdiği cevapta yerli araç vurgusu yaparak "Ülkemizde yatırım yapan markanın tercih edildiği, alınan araçların özellikleri nedeniyle yakıt tasarrufu sağlanarak, karbon salınımının minimize edildiği, orta ve uzun vadede kiralama ile kıyas edildiğinde satın alım yönteminin finansal açıdan yüzde 55 tasarruf sağladığı belirtilmiştir" denildi.
KAMU ZARARI 100 MİLYON
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) ana hissedarı olduğu Bankalararası Kart Merkezi'nde ihaleye fesat karıştırma, dolandırıcılık ve zimmet iddiasıyla operasyon düzenlendiği ortaya çıkmış, kurumda yapılan usulsüzlüklerin, TCMB'nin kendi iç denetimiyle ortaya çıktığı öğrenilmişti. Soruşturma kapsamında eski TCMB Başkan Yardımcısı Emrah Şener, eski BKM Genel Müdürü Baran Aytaş ve yardımcısı Bora Koç'un da aralarında bulunduğu 7 kişi tutuklanmıştı. Soruşturmada, kamu zararının 100 milyon TL'yi aştığı belirtiliyor.