CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım Orman ve Köy işleri Komisyon üyesi Ömer Fethi Gürer 2025 yılının tahıl, bitkisel üretim ve meyve üretiminde önemli kayıplara neden olduğunu söyledi.
Tahıl ve bitkisel üretimde TÜİK verilerine göre 2023'e göre on milyon ton, meyvede ise sekiz milyon ton üretim kaybı yaşandığını meyvede kayıt dışı ile üretim kaybının on milyonu bulduğunu belirtti.
CHP'li Ömer Fethi Gürer temel gıda maddelerinde önemli ölçüde rekolte düşmesi nedeni ile ithalatın artacağını ve bunun raflara zam olarak yansıyacağını ifade ederek et ve süt ürünlerinden emekli, sabit ve dar gelirlilerde kuru fasulye pilavı sofralarında zor göreceklerini ve emekli kuru fasulye, pilava da hasret kalabileceğini söyledi.
Gürer, "Tarım ve Orman Bakanı sürekli ihracatıyız dese de bakanlık verilerine göre ülkemizde 21 üründe arz açığı var. Bu ürünlerden önemli bölümü de hububat ve bakliyatta ürünleri arz açığı kapatmak içinde gümrük vergileri düşürülüyor daha çok ithalata için yol açılıyor. Yabancı ülke çiftçileri üretimini artırırken ülkemiz çiftçisi sorunlar yaşıyor. 2025 yılı TÜİK verileri dikkate alındığında mercimek, fasulye, nohut gibi temel gıda maddelerinde 2002 yılının altında üretim oldu. Nohut üretimi 2002 yılında 650 bin ton iken 2025 yılında 406 bin 400 tona gerileyeceğini TÜİK öngördü.2025 yılının ilk dokuz ayında 34 bin 368 ton ithalat yapılıp nohut için 780 bin 450 dolar yurt dışı çiftçisi için ödeme yaptık. Kırmızı mercimekte 2002 yılı üretimi 500 bin ton iken 2025 yılı üretimi 230 bin tona geriledi. 343 bin ton ithalat yaptık. 205 milyon 509 bin dolar yurt dışına gitti. Yeşil mercimekte 2002 yılı üretimi 65 bin ton idi. 2025 yılında 29 bin ton olarak TÜİK öngördü. 2025 yılı ilk dokuz ayında 21 bin ton ithalat yaptık. 19 milyon 222 bin dolar yurt dışına gitti" dedi.
Ömer Fethi Gürer "Sofraların vazgeçilmez fakiri zengini tükettiği kuru fasulyede bu yılda üretici kazanmadı. Hasat döneminde tarlalara gittim yerinde üretici ile konuştum. Geçen yılın altında fiyatla üretici ürün satmakta zorlandı. Kuru fasulye üretiminde Niğde, Konya, Nevşehir illeri ilk sıradadır. Patates tarlada kaldı. Fasulye girdi maliyetleri altında satılamadı. Kamu alımda kenarda durdu. Üretici tüccara ezdirildi. Ürün üreticiden çıktı. Fiyatlar arttı. Üretici her yıl yaşanan bu süreçle üretimde uzaklaşıyor. Kuraklık, don etkisinden söz edenlere sormak lazım eğer bu nedenle üretim düştü ise çiftçiye bir destek verdiniz mi? Sorun plansızlık ve öngörüsüzlükten kaynaklanmaktadır" diye konuştu.
Gürer kuru fasulye üretiminde 2002'nin gerisinde kaldığına dikkat çekti.
Gürer "Yaklaşık 920 bin dekar alanda fasulye üretimi sağlanıyor2002 yılında ülkemizde kuru fasulye üretimi 250 bin ton idi ve nüfusumuzda 65 milyon kişiydi.2023 yılında üretim 240 bin ton oldu.2024 yılında üretim 279 bin tona çıktı.2025 yılında ise üretim 247 bin 170 ton olarak öngörüldü. Ülkemizde nüfus ve turist oranına göre yıllık tüketim 300 bin tona kadar çıkıyor. Kendine yeterlilik 2019 yılında % 76 iken 2024 yılında % 92 kadar çıksa da bu yıl % 80 altına geriledi.2025 yılının ilk dokuz ayında 5 bin 700 ton kuru fasulye ithalatı yapılıp bu ithalat karşılığında 8 milyon 725 dolar yurt dışına ödeme yapıldı.
Mısır, Kanada, Kırgızistan, Etiyopya, Arjantin fasulye ithal ediyoruz. Niğde de üreticiler ile konuştuğumda beyaz fasulye maliyeti 40 lira civarında iken fiyatı 35-38 liraya sattıklarını anlattılar. Gübre, mazot, ilaç ve emek maliyetleriyle baş edemiyoruz. Masraflar %100 katladı; işçisi olsun, mazotu olsun, ilacı olsun, gübresi olsun, hiç para bırakmıyor. Desteklerde yetersiz. Zarar ediyoruz. Dedile. Geçen yıl kuru fasulye üreticileri de gelecek yıl fasulye üretmemiz mümkün değil demişlerdi." Dedikleri oldu. Şu anda rafta fasulye 54 liradan başlayarak 149 liraya kadar çıkıyor. Kaliteye göre fiyat değişiyor. Şeker fasulye 350 lira ile 790 lira aralığında kilosu işlem görüyor. Kuru fasulye pilav yemek sofralarının vazgeçilemiz yanında bir de soğan ile ekmek her evde olanı ancak fiyatlar bu üretimle katlayacak .Fakir fukara et ve süt mamullerinden sonra kuru fasulye ve Pilav dahi tüketmekte zorlanacak. Kuru fasulye pilav lokantada 210 lira gelecek yıl ithal ürünler bu fiyatta artması doğal" dedi.