TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki tarım bütçesi görüşmelerine veri tartışması damga vurdu. CHP'li Ömer Fethi Gürer'in TÜİK ve Bakanlık verilerindeki çelişkiyi belgelerle ortaya koyması üzerine Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı hatayı kabul ederek düzeltme yapacaklarını açıkladı.
Tarım ve Orman Bakanlığı bütçe görüşmelerinde CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ile Bakan İbrahim Yumaklı arasında dikkat çeken bir diyalog yaşandı. Gürer'in "İddialar ve Gerçekler" kitapçığındaki verilerin sahayı yansıtmadığını, buğdaydan arpaya kadar üretimde büyük düşüş olduğunu ekrana yansıtarak anlatması üzerine Bakan Yumaklı'dan itiraf niteliğinde bir açıklama geldi.
CHP'li Gürer'in sunumu sırasında buğdayda üretim düşüşüne rağmen "yeterlilik var" denilmesine tepki göstermesi üzerine söz alan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, verilerdeki hatayı doğruladı.
Bakan Yumaklı, "Hububatta yeterli değiliz" diyerek başladığı konuşmasında şu ifadeleri kullandı: "Ömer Fethi Gürer vekilimiz ekrana yansıttı ama orada zaman farkı var. Biz notlarımıza, daha doğrusu açık şekilde yazmamız gerekir. En son açıklanan yeterliliğimiz iki yıl geriden geldiği için 2023 rakamları. O yüzden orada farklılıklar var. Onu düzelteceğiz."
Gürer'in "Açıklanan verilerde tarih ifade edilebilirdi" uyarısına ise Bakan Yumaklı, "Evet, onu düzelteceğiz" yanıtını verdi.
Görüşmelerde gıda arz güvenliğinin tehlikede olduğunu belirten Ömer Fethi Gürer, 2023 yılında 77,7 milyon ton olan tahıl ve bitkisel üretimin, 2025 TÜİK tahminlerinde 67,1 milyon tona gerilediğine dikkat çekti. İki yılda 10 milyon tonluk bir kayıp yaşandığını vurgulayan Gürer, "Böyle bir düşüş varken yeterlilik nasıl sağlanıyor?" diye sordu.
Buğday üretimi konusunda Bakanlığı eleştiren Gürer, "2002 yılına göre 19,5 milyon ton olan buğday üretimi 17,9 milyona düştüyse nasıl kendi kendine yeterlilik var? Bu yıl yüzde 226 yeterlilik var diyorsunuz, bu nasıl bir matematiktir?" ifadelerini kullandı.
CHP Milletvekili Gürer, kalem kalem ürünlerdeki arz açığını ve üretim düşüşünü şu verilerle ortaya koydu:
Arpa: 2002'de 8.3 milyon ton iken bu yıl 6.9 milyon tona düşecek.
Ayçiçeği: 2023'te 2.1 milyon tondan 2025'te 1.8 milyon tona geriledi.
Kuru Fasulye: Üretim 2002 yılının altına düştü (247 bin ton).
Kırmızı Mercimek: Üretim yarı yarıya düştü, tohumunu verdiğimiz Kanada'dan ithalat yapıyoruz.
Pamuk: 2002'de 966 bin ton olan üretim, 777 bin tona geriledi.
Hayvancılık: 1980'den beri hayvan varlığı 84 milyondan 71 milyona düştü.
Çiftçinin girdi maliyetleri altında ezildiğini belirten Gürer, gübre fiyatlarındaki fahiş artışa dikkat çekti. 2024 yılında 12 bin lira olan üre gübresinin 25 bin 500 liraya, 18 bin 350 lira olan DAP gübresinin ise 34 bin liraya çıktığını belirten Gürer, "Bir yılda fiyat katlanmış. Destekler ise bu artışın çok gerisinde" dedi.
Tarımsal borçların çiftçiyi üretimden kopardığını vurgulayan Gürer, Bakan Yumaklı'ya çağrıda bulunarak şunları söyledi: "Çiftçilerin borçlarını en az üç yıl öteleyin, icraları durdurun. 10 binden fazla tarım arazisi, traktörler ve ahırdaki inekler hacizli. Hacizleri durdurun, günahtır. Zaten 2 milyon 300 bin çiftçimiz kaldı."
Görüşmenin sonunda Bakan Yumaklı, atama bekleyen ziraat mühendisleri ve gıda güvenliği denetimleri hakkındaki sorulara yazılı yanıt vereceğini belirtti.