TÜSİAD Başkanı Orhan Turan ve Başekonomist Gizem Öztok Altınsaç, kurumun iki çeyrektir yayınladığı maliyet bazlı rekabet gücü endeksi üzerine değerlendirmelerde bulundu. Altınsaç, "İhracatımıza konu olan sektörlerin yüzde 90'ını kapsıyoruz" derken, Turan, "Son dönemlerde ara malı, iş gücü ve finansmanda rekabet ettiğimiz ülkelerle aramızdaki fark gittikçe açılıyor" dedi.
Gizem Öztok Altınsaç, endeksin amacının "ihracat pazarlarımızdaki rakip ülkelerde neler olduğuna bakmak ve veri temelli analiz yapmak" olduğunu belirtti. "35'e yakın ülke var içinde ve her sektör için en çok rakibimiz olan 15 ülkeyi veriye dahil ediyoruz" diyen Altınsaç, "Hemen hemen ihracatımıza konu olan yüzde 90'ı kapsıyor. Savunma sektörü dışında kalıyor" ifadelerini kullandı. Altınsaç'a göre, endeks 2015'ten bu yana olan dönemi kapsıyor ve baz yılı olarak 2017 esas alınıyor.
Endeksin dört maliyet kalemine dayandığını belirten Altınsaç, bunların finansman, iş gücü, ara malı ve enerji olduğunu vurguladı. İş gücü kalemiyle ilgili olarak "İş gücü maliyetinin gerçekten yüklü maliyet unsurları içinden çıkması için Türkiye'nin enflasyonunun düşürülmesi lazım" dedi.
Orhan Turan, "Pandemide de net bir şekilde görüldüğü gibi, dünyada ciddi bir değişim var ve rekabet yoğun gidiyor" diyerek başladığı konuşmasında, çalışmanın nedenini şöyle açıkladı:
"Genellikle hep döviz kuru üzerinden konuşuyorduk. Maliyet endeksli sektörlere ve ülkelere de bakıp bir çalışma yapalım dedik. Karar vericilere bunu gösterip, Türkiye'nin uluslararası rekabet gücü nerede, nerelerden rekabet gücümüz zayıflıyor, bunları görmek istedik."
Turan, "İki çeyrekte de çıktılara baktığımızda, enerjide çok büyük bir zorluğumuz görünmüyor. Ama son dönemlerde ara malı, iş gücü ve finansmanda rekabet ettiğimiz ülkelerle aramızdaki fark gittikçe açılıyor" dedi.
Altınsaç'ın reel kura dair yönelttiği soruya yanıt veren Turan, şu ifadeleri kullandı:
"Kurun hızlı zıpladığı bir dönemde, bir çeyrek ya da iki çeyrek rekabet gücümüz artıyor. Ondan sonra tekrar aynı yere geliyor. Hatta daha kötüleşiyor."
Turan, "Türkiye'de hep ihracat artmıyor diye tartışıyoruz. Reel kur üzerinden her şeyi açıklamaya çalışıyoruz. Asıl bu çıktılardan karar vericilerin, politika yapıcıların bunu yorumlayıp strateji oluşturması lazım" diye konuştu.
Verimlilik başlığında ise Turan şunları kaydetti:
"Bir ürün için rakip ülke 100 adam saat harcıyorsa, biz 200–300 harcıyorsak rekabet gücümüz doğal olarak aşağı iniyor. Daha çok otomasyon, daha çok teknolojiye yatırım yapmamız gerekiyor."
"Türkiye'nin çevikliği, iş gücü yapısı, profesyonel kadrosu ve finans sektörüyle potansiyeli yüksek bir ülke olduğunu" söyleyen Turan, bu potansiyelin performansa çevrilmesi gerektiğini belirtti.
Altınsaç ise "Doğru sektörü seçmek gerekiyor. Çin'le asla rekabet edemeyeceğiniz konular var, oraya boşuna efor harcamamak gerek" diyerek, sanayi politikasının hedefli ve uzun vadeli olması gerektiğini vurguladı.
Turan, dönüşümün hızlanması için finansman desteğinin önemine dikkat çekti:
"Finans sektörü, rekabetçi sektörleri belirleyip onların dönüşümünü hızlandırmalı. Dijital dönüşüm için iki şey lazım: İnsan kaynağı ve finansman. Orta ölçekli firmaların buna ayıracak ne bütçesi, ne zamanı, ne insanı var."
Altınsaç da, "Politika yapıcılara ihracatta ne yapabiliriz, veri temelli bilgi sunmak istiyoruz" dedi.
Son olarak Orhan Turan, 2025'te sektörel verilerin kamuoyuyla paylaşılacağını belirtti:
"Sektör bazında açıklama yaptığımızda ciddi bir kamuoyu oluşacağını tahmin ediyorum. Makine, tekstil, otomotiv gibi alanlarda sektörel STK'larla birlikte çalışabiliriz."