ABD’de bir federal yargıç, Başkan Donald Trump’ın “Düşman Yabancılar Yasası”nı (Alien Enemies Act - AEA) kullanarak göçmenleri sınır dışı etme girişimini durdurdu. Yargıç James Boasberg, bu yasa kapsamında gözaltına alınan göçmenlerin sınır dışı edilmesini engelleyen geçici bir tedbir kararı aldı ve Trump yönetiminin bu yetkiyi kullanarak yaptığı tüm sınır dışı işlemlerini durdurmasını emretti.
Mahkeme kararına göre, ABD Göç ve Gümrük Muhafaza Birimi (ICE) tarafından gözaltında tutulan göçmenler, en az 14 gün boyunca sınır dışı edilemeyecek.
Trump yönetimi, Venezuelalı suç örgütü Tren de Aragua üyelerini sınır dışı etmek için 1798 tarihli Düşman Yabancılar Yasası’nı (AEA) devreye sokmuştu. ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), bu yasaya dayanarak göçmenleri hızlı bir şekilde sınır dışı edebileceğini savunuyordu.
Yasaya göre, ABD’nin bir ülkeyle savaş halinde olduğu veya bir yabancı hükümetin ABD’ye karşı tehdit oluşturduğu durumlarda, başkan o ülkenin vatandaşlarını ülke dışına çıkarma yetkisine sahip. Ancak, yasanın gangster grupları gibi devlet dışı aktörleri kapsayıp kapsamadığı tartışma konusu.
Yargıç Boasberg, Trump yönetiminin bu yasayı kullanarak göçmenleri hızla sınır dışı etme planına karşı, "Bu insanlar, sınır dışı edilirlerse geri dönülemez bir şekilde tehlikeye girecekler" diyerek kararını gerekçelendirdi.
Boasberg, Trump yönetiminin bu kararı hemen uygulamasını ve bu yasa çerçevesinde sınır dışı edilen göçmenleri taşıyan uçakların ABD’ye geri dönmesini sağlamasını emretti.
"Bu kişileri taşıyan uçaklar hemen geri dönmeli. Havada olanlar için de geri dönüş sağlanmalı. Eğer henüz kalkış yapmamış uçaklar varsa, bu uçuşlar durdurulmalıdır."
Hükümet avukatları, bazı uçuşların El Salvador ve Honduras’a doğru yola çıktığını kabul etti ancak hangi göçmenlerin hangi uçaklarda olduğunu netleştirmedi. Boasberg’in kararının ardından bu uçuşların iptal edilip edilmeyeceği konusunda net bir yanıt verilmedi.
Yargıç Boasberg’in kararına tepki gösteren Trump yönetimi, mahkemenin Başkan’ın yetkisini kısıtladığını ve ulusal güvenliği tehlikeye attığını öne sürdü. ABD Başsavcısı Pam Bondi, mahkemenin kararına sert tepki göstererek şunları söyledi:
"Bu karar, Tren de Aragua gibi teröristleri Amerikan halkının güvenliğinin önüne koyuyor. Başkan Trump’ın, Amerikan halkını koruma yetkisini sınırlandırıyor ve kolluk kuvvetlerini tehlikeye atıyor."
ABD Adalet Bakanlığı, mahkemenin kararının uygulanmasını durdurmak için temyize gitmeyi planladığını açıkladı. Hükümet avukatları, Başkan Trump’ın Anayasa’nın II. Maddesi kapsamında sınır dışı işlemlerinde geniş yetkiye sahip olduğunu ve mahkemenin kararının "Başkanlık yetkisini anayasaya aykırı şekilde kısıtladığını" savundu.
Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU), mahkemeye sunduğu belgelerde, Trump yönetiminin bu yasayı kullanarak göçmen haklarını ihlal ettiğini savundu. ACLU’ya göre, hükümetin sınır dışı etmeye çalıştığı kişilerin çoğu suç örgütü üyesi değil ve sadece dövmeleri olduğu için suçlanıyorlar.
"Bu insanların bazıları aslında Tren de Aragua’dan kaçıyor. Şimdi ise bu suç örgütüne üye oldukları gerekçesiyle sınır dışı edilmek isteniyorlar."
ACLU avukatı Lee Gelernt, Trump yönetiminin bu yasayı ilk kez suç örgütü mensuplarını sınır dışı etmek için kullandığını ve bunun hukuksuz olduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı:
"Bu yasanın, bir ülkenin vatandaşlarını savaş zamanında sınır dışı etmek için çıkarıldığı çok açık. Ancak Trump yönetimi, bunu Venezuela’daki bir suç örgütüne üye olduğu iddia edilen kişilere uygulamak istiyor. Bu, Başkan’ın yetkisini aşan bir girişimdir."
Düşman Yabancılar Yasası (AEA), en son II. Dünya Savaşı sırasında Japon göçmenlerin toplama kamplarına yerleştirilmesine gerekçe olarak kullanılmıştı. Ancak bu yasa doğrudan ABD vatandaşı olan kişilere uygulanmadığı için, Japon asıllı ABD vatandaşlarının kamplara alınması, dönemin Başkanı Franklin D. Roosevelt’in başkanlık kararnamesiyle gerçekleşmişti.
ACLU ve diğer hukuk uzmanları, Trump yönetiminin AEA’yı göçmenler üzerinde uygulamasının hukuken tartışmalı olduğu ve bu yasanın suç örgütü üyelerini kapsam dışı bırakması gerektiğini savunuyor.
Mahkeme, Trump yönetiminin göçmenleri Düşman Yabancılar Yasası kapsamında sınır dışı etmesini geçici olarak durdurdu.
Trump yönetimi, mahkeme kararını temyize götürerek Başkan’ın sınır dışı yetkisini savunmayı sürdürecek.
ACLU ve insan hakları örgütleri, bu kararın genişletilmesi ve Trump yönetiminin AEA’yı kullanarak sınır dışı işlemleri yapmasının tamamen engellenmesi için mücadele edecek.
Bu gelişme, ABD’de göçmen hakları ve başkanlık yetkileri konusunda önemli bir hukuki mücadelenin başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Trump yönetiminin AEA’yı kullanarak sınır dışı yetkisini genişletmeye çalışması, mahkemelerin ve insan hakları örgütlerinin güçlü direnişiyle karşı karşıya.