e-ithalat, e-ihracatı ikiye katladı

Türkiye’nin dijital dış ticaret dengesi, 2025 yılına da ithalat lehine açık vererek girdi. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, Ocak-Şubat döneminde yurt dışından yerli kartlarla yapılan online alışverişlerin toplamı 43,8 milyar TL olurken, yabancı kartlarla Türkiye’den yapılan e-ihracatın tutarı ise 23,4 milyar TL oldu. Böylece 2024'te ilk kez açık veren dijital ticaret dengesi, 2025’in ilk iki ayında da benzer eğilimini sürdürdü.

2024 yılı boyunca 217,9 milyar TL’lik e-ithalat, 158,9 milyar TL’lik e-ihracata karşılık gelmiş, böylece 59 milyar TL’lik dijital ticaret açığı ortaya çıkmıştı. Bu gelişme, Türkiye'nin uzun yıllar net ihracatçı olduğu bu alanda pozisyon kaybettiğini ortaya koymuştu.

ÇİN MENŞELİ PLATFORMLAR PAZARI ZORLUYOR

Ekonomim'in haberine göre, E-ithalatın hızla artmasında başta Çin merkezli Temu ve Shein gibi platformların agresif fiyatlama politikaları ve kampanyaları etkili oldu. Türkiye’ye yoğun ürün akışı sağlanırken, yerli üreticiler ve küçük ölçekli satıcılar bu platformlarla rekabet etmekte zorlandı. Özellikle Çin devleti tarafından desteklenen bu şirketlerin, düşük maliyetli ürünlerle pazarda hızla büyümesi, iç piyasada dengeyi ithalat lehine bozdu.

YASAL DÜZENLEMELER PEŞ PEŞE GELDİ

Artan ithalat karşısında hükümet ithalatı caydırıcı, ihracatı ise teşvik edici bir dizi yasal düzenlemeyi hayata geçirdi:

Gümrüksüz alışveriş limiti 150 Euro’dan 30 Euro’ya düşürüldü.

Gümrük vergileri AB ülkelerinden gelen ürünlerde %30’a, diğer ülkelerden gelenlerde %60’a yükseltildi.

Yeni E-Ticaret Yönetmeliği ile 1 Nisan 2025’ten itibaren tüketici bilgilendirme, ürün güvenliği ve içerik şeffaflığı zorunlu hale geldi.

Yurt dışı menşeli platformların Türkiye’de faaliyet gösterebilmesi için yerel temsilcilik açmaları zorunlu kılındı.

Ayrıca yerli satıcıları desteklemek amacıyla bireysel kullanıcıların kimlik bilgilerinin kamuya açık gösterim zorunluluğu kaldırıldı, KEP adresi zorunluluğu ise küçük işletmelerin önünü açmak için iptal edildi.

TEMU TÜRKİYE’DE KAPANABİLİR

Yürürlüğe giren yeni düzenlemeler, Temu’nun Türkiye’deki geleceğini belirsiz hale getirdi. 2025 itibarıyla Temu'nun aktif kullanıcı sayısı 10 milyonu, günlük kullanıcı sayısı ise 1,4 milyonu buldu. Ancak platformun Türkiye’de resmi bir temsilciliği bulunmuyor. Bu nedenle, 1 Nisan’da yürürlüğe giren yönetmeliğe uymaması halinde, platformun Türkiye’deki faaliyetleri sonlandırılabilir.

E-ticaret sektörünün önde gelen temsilcileri, alınan önlemleri desteklerken, uzun vadede yerli üreticinin korunması ve dijital ticarette denge sağlanması için daha fazla yapısal düzenleme gerektiğine işaret ediyor. Uzmanlara göre, Türkiye’nin dijital ekonomi yolculuğunda, hem rekabetçi ihracat modelleri geliştirmesi hem de sınırsız e-ithalata karşı daha güçlü filtreler oluşturması gerekiyor.