YSK Başkanı Ahmet Yener, elektronik oylamanın yasal düzenleme gerektirdiğini belirterek, "Biz sadece ön çalışmalar yapacağız, nihai karar parlamentonundur" dedi.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener ve beraberindeki heyet, ABD Ulusal Seçim Destek Komisyonu’nun davetlisi olarak ABD seçimlerinde elektronik oylama sistemini yerinde gözlemledi. Türkiye’de de elektronik oylama sistemine geçiş konusunun yıllardır gündemde olduğu bir dönemde gerçekleşen bu inceleme, seçim sisteminde dijital dönüşüm ihtimalini yeniden tartışmaya açtı.
Ahmet Yener, elektronik oylama sistemini yerinde gözlemlemenin YSK açısından önemli bir adım olduğunu belirtti. Amerika’da kullanılan elektronik oylama sistemini inceleyen Yener, dönüşte elde ettikleri izlenimlerin Türkiye’deki seçim sistemine nasıl uygulanabileceğine yönelik bir değerlendirme sürecine gireceklerini belirtti. Yener, “Türkiye için elektronik oylamanın getirisi nedir, götürüsü nedir? Bu gözlemler doğrultusunda değerlendirme yapacağız. Ayrıca, YSK’nin bu konuda geçmişte yaptığı çalışmalar var. Dünyanın farklı ülkelerindeki elektronik seçim sistemlerini de inceleyerek Türkiye koşullarına uygun olan bir yöntemi belirlemek üzere çalışma yürüteceğiz” dedi.
Elektronik oylamanın hayata geçmesi için yasal düzenleme gerektiğini belirten Yener, YSK’nin yalnızca hazırlık yapabileceğini, nihai kararın parlamentoya ait olduğunu vurguladı. Elektronik oylamanın yasal altyapısının önemine değinen Yener, “Biz sadece kurum olarak buna ilişkin ön çalışmalarımızı yapacağız. Takdir nihayetinde parlamentonundur” ifadesini kullandı.
Duvar'dan Ceren Bayar'ın haberine göre; YSK heyetinin ABD’deki incelemesi, Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) 31 Mart yerel seçimlerinden sonra elektronik oylama talebini yeniden gündeme taşıdı. MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, Kütahya Belediye Başkanlığı seçim sonucuna yaptıkları itirazın YSK tarafından reddedilmesi sonrasında, “Tüm bu tartışmalara son vermek için, elektronik seçim sistemine geçilmesi şarttır. Yasal düzenleme geciktirilmeden yapılmalıdır” açıklamasını yapmıştı. Yıldız, son gelişmeler üzerine sosyal medya hesabında “Sandıksız seçime doğru” ifadesini kullanarak, elektronik seçim sistemine geçişin destekçisi olduğunu vurguladı.
Elektronik oylama konusuna mesafeli yaklaşan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Türkiye’de seçim sisteminde köklü bir değişiklik yapacak şartların henüz bulunmadığını savundu. CHP Seçim ve Parti Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gül Çiftçi Binici, “Türkiye’de seçim ve sandık güvenliği vatandaşların en mesafeli yaklaştığı konuların başında geliyor. Şu an Türkiye’de sandığı yerinden oynatacak ortam ve düzen yok” diyerek elektronik oylamanın bugünün konusu olmadığını belirtti.
Siyasi partilerin YSK temsilcileri, elektronik oylama sistemine geçiş konusunu uzun vadede tartışılması gereken bir süreç olarak değerlendiriyor. CHP YSK Temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu, “Bu konuda uzun yıllardır devam eden bir tartışma var. 2014 yılında TÜBİTAK tarafından yapılan sunumlar ve sonraki çalışmalarda farklı ülkelerin elektronik seçim uygulamaları gündeme geldi. Türkiye için bu konuda ne yapılabileceğine dair fikir sahibi olmaya çalışıyoruz” dedi. Elektronik oylamanın yasal altyapı, teknik altyapı ve güvenlik önlemleri gerektirdiğini belirten Yakupoğlu, mevcut yasalarda yurt içi seçimlerde elektronik oylamaya yönelik bir düzenleme bulunmadığını, bu yüzden sistemin kısa vadede uygulanabilir görünmediğini vurguladı.
CHP YSK Temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu
Mevcut kanuna göre yurt dışı seçimlerinde elektronik oylama yapılmasının mümkün olduğunu ancak uygulanmadığını kaydeden Yakupoğlu, yurt içi seçimleri için ise yasada böyle bir düzenleme olmadığını söyledi. Yakupoğlu, “Şu aşamada konuşulacak bir yöntem değil elektronik oylama. Bugün sandığı yerinden oynatamayız ki. Yasa gereği 9 seçmen olan yere sandık kuruyoruz. Yani hem yasal düzenleme yok hem altyapı yok. Hem hukuken hem madden imkansız” ifadelerini kullandı.
İYİ Parti YSK Temsilcisi Tolga Öztürk, elektronik oylamanın Türkiye için erken bir adım olduğunu ifade etti. Öztürk, “Elektronik oylama sistemi kim tarafından kurulacak? Oyların sayımı nasıl kontrol edilecek? Amerika gibi ülkelerde bile bu sistem siber saldırılara karşı korunmada zorluk yaşıyor” diyerek sistemin güvenilirliği konusundaki endişeleri dile getirdi. Ayrıca, elektronik oylamanın hataları azaltmak yerine yeni riskler getirebileceğini belirterek, Türkiye için bu adımın gereksiz olduğunu söyledi.
DEM Parti YSK Temsilcisi Mehmet Tiryaki, elektronik oylamanın öncelikli olarak güvenli olması gerektiğine vurgu yaptı. Tiryaki, “YSK’nın aldığı kararlar konusunda kamuoyunda yeterli güven bulunmuyor. Elektronik oylama, güven arttıracak bir sistem olarak tasarlanabilirse desteklenebilir. Ancak, şaibe yaratmayacak bir sistem kurulması şart” ifadelerini kullandı. Tiryaki, elektronik oylama için gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasının yanı sıra, çipli kimlikler ve güvenilir makineler gibi altyapısal gereksinimlerin de yerine getirilmesi gerektiğini belirtti.
YSK’nin mevcut açıklamalarına göre, yurt dışındaki seçimlerde elektronik oylamanın yasal dayanağı bulunmakla birlikte bu yöntem şimdiye kadar uygulanmadı. Yurt içi seçimlerde elektronik oylama için yasal düzenleme gerekliliği sürüyor. YSK’nın elektronik oylama konusunda herhangi bir hazırlığı olmadığı açıklanırken, dünyanın farklı ülkelerinde kullanılan sistemlerin YSK tarafından takip edildiği belirtildi.
Türkiye’de elektronik oylamanın yerleşik hale gelmesi için henüz gerekli altyapının ve yasal düzenlemelerin bulunmadığını belirten uzmanlar, mevcut sistemde seçim sonuçlarının kısa sürede açıklanabilmesi nedeniyle elektronik oylamanın bir ihtiyaç olmadığını ifade ediyor. Siyasi partilerin çoğunluğu, Türkiye’de elektronik oylamanın güvenlik ve şeffaflık açısından sağlam bir altyapıya dayanmadığı sürece, bu sisteme geçişin riskli olacağını düşünüyor.