Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca, komisyonda, KDK 2024 Yılı Yıllık Raporu kapsamında milletvekillerini bilgilendirdi.
KDK'nin bireylerin hak aramasında fark yarattığını, hak arama kültürünün geliştirilmesine önemli katkılar sunduğunu vurgulayan Akarca, kurumun, faaliyete başladığı tarihten bu yana 241 bin 482 başvuru aldığını, bunların 240 bin 679'unu sonuçlandırdığını kaydetti.
YÜZDE 18,68 ORANLA İLK SIRADA ADALET BAKANLIĞI
Geçen yıl KDK'ye 14 bin 762 başvuru ulaştığını anlatan Akarca, 2023 yılından devreden 1792 başvuruyla birlikte Kurumun, toplam 16 bin 554 başvuruyu incelediğini, bunların 15 bin 751'ini sonuçlandırdığını dile getirdi. Akarca, "2024 yılında yapılan şikayet başvuruları konu bazlı değerlendirildiğinde en fazla başvuru yüzde 22,93 ile adalet, milli savunma ve güvenlik konu başlığı altında kurumumuza ulaştı. Kamu personel rejimi bağlamında yüzde 21,47; eğitim öğretim, gençlik ve spor alanında yüzde 8,45; mahalli idarelerce yürütülen hizmetler kapsamında yüzde 7,28; çalışma ve sosyal güvelik alanında yüzde 7,04; ekonomi, maliye, vergi alanında ise yüzde 5,23 oranında başvuru yapıldı. Kurumumuza 2024 yılında ulaşan şikayet başvuruları, şikayete konu idare kapsamında değerlendirildiğinde yüzde 18,68'lik oranla Adalet Bakanlığının ilk sırada olduğu tespit edilmiştir. Sağlık Bakanlığının konu edildiği başvuru oranının yüzde 6,35, Milli Eğitim Bakanlığının konu edildiği başvuru oranının yüzde 5,97, Sosyal Güvenlik Kurumunun konu edildiği başvuru oranının yüzde 4,40 olduğu hesaplanmıştır." dedi.
"KURUMUN TAVSİYE KARARLARINA UYMA ORANI YÜZDE 53,96"
Mehmet Akarca, KDK tarafından 2024 yılında sonuçlandırılan 15 bin 751 başvurunun 4 bin 999'unun "kabul edilebilir" nitelikte değerlendirildiğini belirterek, geçen yıl yapılan başvuruların kabul edilebilirlik oranının yüzde 31,74 olarak gerçekleştiğini söyledi. Akarca, diğer ülke ombudsmanlıklarıyla kıyaslandığında bu oranın ortalamanın üzerinde olması nedeniyle memnuniyet verici olduğunu aktardı.
KDK'nin, şikayete konu başvurunun idare tarafından dostane çözümünü sağlamayı öncelediğini ifade eden Akarca, bu kapsamda 2024 yılında KDK'ye ulaşan başvuruların 1029'unun "gönderme kararı" olmak üzere, toplam 2 bin 498'inin dostane çözümle sonuçlandığı bilgisini verdi. Akarca, "Bununla birlikte Kurumumuz, inceleme ve araştırmaları sonucunda ilgili idarelere tavsiyelerde bulunmaktadır. 2024 yılında 525 başvuru hakkında 'kısmen tavsiye, kısmen red' kararı, 913 başvuru hakkında 'tavsiye' kararı verilmiştir. Söz konusu tavsiye kararlarına yönelik idarelerin cevapları değerlendirildiğinde 716 kararımızla ilgili idareler uyacaklarını belirtmişken, 611 kararımıza ise ilgili idarelerce gerekçe bildirilmiştir. Bu durumda Kurumumuzun tavsiye kararlarına uyma oranı 2024 yılı sonu itibarıyla yüzde 53,96 olarak gerçekleşmiştir. Bahse konu uyum oranında, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği, Yeminli Mali Müşavirlik sınav sonucuna itiraz hakkında verilen 230 tavsiye kararımıza idarenin olumsuz yaklaşmamasına rağmen fiili imkansızlık nedeniyle uymaması etkili olmuştur. Ancak söz konusu tavsiye kararları dikkate alınmadığında ise tavsiye kararlarına uyum oranı 2024 itibarıyla yüzde 71,29 olmuştur." ifadelerine yer verdi.
CEZAEVİNDEKİ HÜKÜMLÜLER SÜRÜCÜ BELGESİNİ DEĞİŞTİREBİLECEK
Kamu Başdenetçisi Akarca, iki hafta önce Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü'nün kendilerini ziyarete geldiğini belirterek, bu ziyarette cezaevleriyle ilgili talep yazısını kendilerine ilettiklerini aktardı. Cezaevlerinde 77 bin hükümlünün sürücü belgesinin değiştirilmesini beklediğini dile getiren Akarca, 31 Mart 2025'te sürücü belgesini yenilemeyle ilgili sürenin sona ereceğini söyledi.
Sürücü belgesinin değiştirilmesinde kişinin bizzat başvuruda bulunması gerektiğine işaret eden Akarca, "Bizim önerimizle, orada getirilecek olan ekipmanlarla dijital ortam imkanı sağlanmak suretiyle cezaevinin uygun bir bölümünde bu gerçekleştirilecek. Cezaevinde bulunan 77 bin hükümlünün sürücü belgesinin de cezalı duruma düşmeden değiştirilmesi imkanı sağlanmıştır." dedi.
KDK'nin ileriye dönük beklentilerine ilişkin Akarca, "Dünyadaki örneklerinde olduğu gibi Kurumumuzun da resen inceleme yetkisiyle donatılması, davalara katılabilme imkanına sahip olması ve Anayasa Mahkemesine başvurabilme yetkisine haiz kılınması en önde gelen beklentilerimiz arasındadır." değerlendirmesinde bulundu.