Konya Şeker’in yerli üretim vizyonunu taşıyan PanPlast güç kaybederken, Kooperatif Başkanı Ramazan Erkoyuncu’nun oğlunun ortağı olduğu ERKDEM Tarım, rakip İsrailli firmaların ürünlerini pazarlıyor. Başkanlıktan sadece iki ay sonra kurulan bu şirket, çiftçiye ait gücün özel çıkarlara yönlendirildiği şüphesini doğuruyor.
Çiftçiyi ithalata bağımlılıktan kurtarmak ve uluslararası tekellere alternatif oluşturmak amacıyla Konya Şeker bünyesinde kurulan stratejik firmalar, son yıllarda ciddi biçimde güç kaybediyor. Özellikle damlama sulama alanında faaliyet gösteren PanPlast’ın pazar payı daralırken, rakip İsrailli şirketlerin ürünlerinin bölgede daha görünür hale gelmesi dikkat çekiyor.
Bu gelişmelerin merkezinde ise Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi Başkanı Ramazan Erkoyuncu’nun aile şirketi bulunuyor. Tarımdan Haber'den Saadettin İnan'ın haberine göre, başkanlık koltuğuna oturduktan sadece iki ay sonra kurulan ERKDEM Tarım, İsrailli Netafim gibi firmaların ürünlerini pazarlarken, Konya Şeker’in iştiraki olan PanPlast hızla zarar açıklamaya başladı.
Beta Ziraat ve PanPlast gibi Konya Şeker’in çiftçiye doğrudan hizmet veren iştirakleri, son iki yılda art arda zarar açıklıyor. 2023 yılında Beta Ziraat 308 milyon TL, PanPlast ise 324 milyon TL zararla kapattı. 2024 verileri de durumun iç açıcı olmadığını gösteriyor: Beta Ziraat 57 milyon TL, PanPlast ise 83 milyon TL zarar etti.
Oysa bu şirketler, geçmişte Konya çiftçisini küresel tarım tekellerine karşı koruma amacıyla kurulan, yerli üretim odaklı modellerin başlıca örnekleriydi. Beta Ziraat, yıllarca Belçikalı SES firmasıyla ortaklık içinde çalışarak yerli pancar tohumu üretimini desteklemişti. PanPlast ise damlama sulamada İsrailli firmaların baskın pazar yapısına karşı yerli alternatifler sunuyordu.
PanPlast ve Beta Ziraat’in pazar payı kaybederken, ERKDEM Tarım’ın küresel rakip firmaların ürünlerini piyasaya sunması dikkat çekiyor. Şirketin ortakları arasında Kooperatif Başkanı Ramazan Erkoyuncu’nun oğlu Adnan Erkoyuncu ile yönetim kurulu üyesi Ali Demirci’nin kardeşi Ahmet Demirci bulunuyor.
ERKDEM Tarım’ın faaliyetleri, Konya Şeker’in kurumsal gücünün özel çıkarlar lehine yönlendirildiği iddialarını da beraberinde getiriyor. Bu durum, çiftçilerin temsil gücünü ellerinde tutan isimlerin, aynı sektörde özel çıkarları bulunan ticari yapılarla doğrudan bağlantılı olması nedeniyle ciddi etik ve kurumsal bağımsızlık sorunlarına yol açıyor.
Konya Şeker’in yerli üretim vizyonunu taşıyan iki önemli iştirakinin hızla zarar açıklamaya başlaması ve buna paralel olarak Başkan Erkoyuncu’nun ailesine ait özel bir şirketin, bu firmaların doğrudan rakiplerinin ürünlerini satması, kamuoyunda artan bir şekilde “çıkar çatışması” tartışmalarını gündeme getiriyor.
Bu tablo, Konya çiftçisinin geleceğini şekillendirmesi beklenen kurumsal yapıların, tersine küresel firmaların pazardaki hakimiyetini güçlendiren kanallara dönüştüğü yönündeki kaygıları artırıyor.