Gıda takviyeleri ilaç değildir

Gıda Takviyesi ve Beslenme Derneği (GTBD), gıda takviyelerinin toplum beslenmesi ve sağlığına katkısı,  takviye edici gıdaların üretimi, tüketimi, ihracatı ile doğurduğu ekonomik katma değer ile ilgili kamuoyunda farkındalık yaratmak, sektörün 2035 yılı hedeflerini konuşmak üzere GTBD Başkanı Samet Serttaş'ın ev sahipliğinde bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıda, gıda takviyesinin tanımı, ilaçtan farkı, sahte ürünlerle mücadele, sektördeki yasal düzenlemeler ve denetim süreçleri ile sektörün ekonomiye ve toplum beslenmesine katkısı ve geleceği gibi önemli konular ele alındı.

Gıda takviyelerinin doğru şekilde tanımlanması ve tüketicilere doğru bilgi aktarılmasının önemine vurgu yapan Gıda Takviyesi ve Beslenme Derneği Başkanı Samet Serttaş, sahte ürünlerin önlenmesi için daha etkin denetim ve kamuoyu bilgilendirmesinin şart olduğunu vurguladı. Serttaş, “Gıda takviyeleri ilaç değildir. Gıda olarak tanımlanır ve bu kapsamda denetlenir. Toplum sağlığının korunması için güvenilir ürüne erişimi kolaylaştırmak ve çok kanallı yapıyı doğru anlatmak kritik öneme sahip” dedi.

Türkiye’de pazar büyüyor ama hala potansiyelin gerisinde

Toplantıda sektör verilerini de paylaşan GTBD Başkanı Samet Serttaş, 2025 yılı itibarıyla Türkiye gıda takviyesi pazarının büyüklüğü hakkında da konuşarak şunları söyledi: “2013-2025 yılları arasında takviye edici gıda sektörü çift hanelerde büyüyerek 750 milyon dolara ulaştı. Bu büyümenin arkasında 2013 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı’nın beraber çalışarak kurguladığı güçlü denetim sistemi bulunuyor. Bilim komitelerinin verdiği destekle ürünlerde kullanılan bileşen limitleri tanımlanarak, üretim standartları yukarı çıkartıldı. Bu yolla sektörün kalite standartları yükselerek Türkiye takviye edici gıdalarda ihracatçı ülke haline geldi.”

Kişi başına yıllık harcamanın hala oldukça düşük seviyelerde olduğunun da altını çizen Serttaş, sözlerini şöyle sürdürdü:  “Türkiye’de 7,24 dolar olan bu rakam, Almanya’da 121 dolar, ABD’de ise 284 dolar. Bu fark, hem kamuoyunda bilgi eksikliği hem de takviyelerin toplum beslenmesinde oynayabileceği önemli rollerin yeterince anlaşılmamasından kaynaklanıyor. Ayrıca çok kanallı erişimin yeterince tanınmaması ve bilinçli tüketimin sınırlı olması da pazarı sınırlayan başlıca etkenler arasında gösteriliyor. Biz de GTBD olarak yaptığımız çalışmalarla bu farkı kapatmak için doğru bilgiye erişimi artırmayı, güvenli ürünlerin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamayı ve çoklu satış yapısının kamuoyuna daha doğru anlatılmayı hedefliyoruz.”

Gıda takviyelerine güven arttı

Toplantıda, GTBD ve XSight iş birliği ile gerçekleştirilen “8. Gıda Takviyesi Kullanımı ve Beslenme Alışkanlıkları Ölçümü” araştırmasının sonuçları da paylaşıldı. Kamuoyunun gıda takviyesi kullanımını, beslenme alışkanlıklarını ve bilgi seviyesini tespit etmek amacıyla gerçekleştirilen araştırma Adana, Ankara, Bursa, Edirne, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Malatya, Samsun ve Trabzon olmak üzere 12 ilde 600 katılımcı ile gerçekleştirildi. Araştırma, gıda takviyesi konusundaki farkındalığın ve güvenin artığını gözler önüne serdi. Takviye edici gıda konusunda bilgi seviyesini tespit etmek amacıyla sorulan “Gıda Takviyesi Nedir?” sorusuna katılımcıların %49’u “Gıdadır” yanıtını verdi. Takviye edici gıdalara duyulan güven Haziran 2023 döneminde %53 oranında iken son araştırmaya göre bu oran %59’a yükseldi.

En çok B12 kullanıyoruz

Katılımcılara bildikleri gıda takviyesi içerikleri sorulduğunda en çok bilinen içerik %51 ile multivitaminler oldu. Multivitaminleri %48 ile D ve C vitamini izledi. Kadınlar arasında D vitamini, multivitaminler, beta glukan, kolajen ve biotin içeriklerinin bilinilirliği erkeklere göre daha yüksek olduğu da araştırmayla ortaya çıktı. Son 3 ay içerisinde gıda takviyesi kullanan katılımcıların en çok kullandığı ürünler sırasıyla B12 vitamini, D vitamini ve C vitamini; en çok tercih edeceği formlar sırasıyla kapsül, tablet ve suda eriyen saşe oldu. 

Tüm satış kanalları yasal çerçevede denetleniyor

Verilere göre, tüketiciler gıda takviyesi satın alırken en çok doktor önerilerine güveniyor. Doktorları eczacılar, aile/arkadaş çevresi ve diyetisyenler takip ediyor. Tüketicilerin bu ürünlere erişimi ise sadece eczanelerle sınırlı değil; e-ticaret platformları, doğrudan satış firmaları ve zincir marketler de önemli satış kanalları arasında yer alıyor. GTBD, bu çoklu satış modelinin yasal olduğunu ve kamu sağlığı açısından denetime açık, faydalı bir sistem sunduğunu vurguluyor.