-
Bist100 10.956,05 TL
-
Dolar 40,69 TL
-
Euro 47,51 TL
-
G.Altın 4.449,65 TL
-
Ç.Altın 7.077,27 TL
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2025 yılının ilk yedi ayında dış borç geri ödemelerinde önemli bir tutarı iç borçlanma kaynaklarıyla finanse etti. Hazine, ocak-temmuz döneminde yaklaşık 13 milyar dolarlık dış borç geri ödemesi gerçekleştirirken, aynı dönemde yalnızca 8,75 milyar dolarlık dış borçlanma yaptı. Uzmanlara göre, dış borçla iç borçlanma arasındaki fark, rekor seviyelere ulaşan iç borçlanma gelirleriyle kapatıldı.
Gedik Yatırım Araştırma Uzmanı Burak Pırlanta’nın değerlendirmesine göre, 2025’in ilk yedi ayında 1,48 trilyon TL’lik iç borç geri ödemesine karşılık, Hazine 2 trilyon TL’nin üzerinde iç borçlanma gerçekleştirdi. Bu da planlanan borçlanmanın yaklaşık 150 milyar TL üzerine çıkıldığını ortaya koydu. Ocak-haziran döneminde ortalama yüzde 130 olan iç borç çevirme oranı, temmuz ayında yüzde 157'ye yükseldi. Bu artışla birlikte yılın ilk yedi aylık dönemi itibarıyla iç borç çevirme oranı yüzde 135’in üzerine çıktı.
Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre; uzmanlar, artan bütçe açığının iç borçlanma ihtiyacını yükseltmeye devam ettiğini belirtirken, haziran ayı itibarıyla nakit bütçe açığının 1,28 trilyon TL, faiz dışı bütçe açığının ise 256 milyar TL seviyelerinde olduğu kaydedildi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ağustos-ekim dönemine ilişkin finansman programına göre, bu üç aylık süreçte toplam 859 milyar TL’lik iç borç geri ödemesi yapılacak. Bu tutarın 368 milyar TL’si ana para, 491 milyar TL’si ise faiz ödemesi olarak planlandı. Aynı dönemde dış borç geri ödemelerinin yaklaşık 168 milyar TL seviyelerinde olması bekleniyor.
Bu kapsamda Hazine, ağustos ayında 339 milyar TL iç borç ve 24 milyar TL karşılığı dış borç geri ödemesi gerçekleştirecek. Buna karşılık toplam 8 ihale ile 441 milyar TL’lik iç borçlanma yapılması hedefleniyor. Bu da ağustos ayı için yaklaşık yüzde 130’luk iç borç çevirme oranına denk geliyor.
Üç aylık dönemde planlanan 1 trilyon 123 milyar TL’lik iç borçlanma, uzmanlara göre rekor seviyeyi temsil ediyor. Bu dönemde, net iç borçlanma tutarının ise 757 milyar TL civarında olması bekleniyor.
Burak Pırlanta, Hazine’nin dış borç ödemelerini giderek daha fazla iç borçlanmayla finanse ettiğini vurgulayarak, ilk 7 ayda dış borç ödemesine karşılık 4,5 milyar dolarlık Eurobond, 1,5 milyar Euroluk Eurobond ve 2,5 milyar dolarlık kira sertifikası ihracı yapıldığını hatırlattı. Pırlanta, ağustos-ekim döneminde planlanan 1 trilyon 123 milyar TL’lik iç borçlanmanın bir bölümünün yine dış borç geri ödemelerine yönlendirileceğini belirtti.
Ayrıca Hazine’nin Mayıs 2026 sonuna kadar olan borç projeksiyonlarına göre, Temmuz 2025-Haziran 2026 döneminde yaklaşık 3,3 trilyon TL iç borç geri ödemesi yapılması öngörülüyor. Bu tutarın kısa vadeli tahvil ihraçlarıyla daha da artabileceği ifade ediliyor. Aynı dönemde dış borç geri ödemesinin 21 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Raporda, nakit bazlı faiz dışı açığın da dikkate alınmasıyla Hazine’nin iç borçlanma ihtiyacının Haziran 2026’ya kadar 4 trilyon TL’ye ulaşabileceği, bunun da aylık ortalama 350-360 milyar TL’lik borçlanma anlamına geldiği kaydedildi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, borç stokunun vadeye kalan ortalama süresi son yıllarda geriledi. Haziran 2025 itibarıyla iç borç stokunun vadeye kalan ortalama süresi 3 yıl, dış borç stokunun ise 6,5 yıl olarak hesaplandı. Toplam borç stoku için ortalama vade süresi 4,4 yıl olarak belirlendi. Bu süreler, iki yıl önce iç borçta 3,8 yıl, dış borçta ise 2017 yılında 9,9 yıl seviyelerinde bulunuyordu.
Öte yandan, Türkiye Varlık Fonu (TVF), uluslararası İslami finans piyasasından 600 milyon dolarlık yeni bir murabaha finansmanı sağladı. Finansman, Kuveyt merkezli Kuwait Finance House (KFH) grubu bankalarının oluşturduğu konsorsiyum aracılığıyla temin edildi. 5 yıl vadeli anlaşmanın teminat ya da garanti içermediği, uygun maliyetli ve piyasa koşullarıyla uyumlu olduğu belirtildi. Yapılan açıklamaya göre bu anlaşmayla birlikte TVF’nin İslami finansman piyasalarından sağladığı toplam kaynak tutarı 1,8 milyar doları aşmış oldu.
