Her 5 Şirketten biri fiilen iflasta

Bağımsız düşünce kuruluşu Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün yayımladığı “Türkiye’nin İcra ve İflas Raporu”, ülkedeki ekonomik krizin şirketler ve vatandaşlar üzerindeki yıkıcı etkisini çarpıcı verilerle ortaya koydu. Rapora göre, her beş şirketten biri faaliyetlerini sürdürecek gelire sahip olmasa da iflasını ilan etmeyerek “zombi şirket” statüsüne geçti. Yüksek enflasyon ve faiz oranları KOBİ’leri zorlarken, icra dosyalarında tarihi rekorlar kaydedildi.

ZOMBİ ŞİRKETLERİN ORANI YÜZDE 20’YE DAYANDI

Ekonomim'in haberine göre raporda, fiilen iflas etmiş ancak çeşitli mali desteklerle ayakta kalmaya çalışan şirketlerin oranı yüzde 20’ye yaklaştı. Bu şirketlerin çoğu zararına çalışıyor, yeniden yapılandırılmış borçlar ve kamu destekleriyle faaliyetlerini sürdürmeye çalışıyor. IMF’nin 2023 tarihli “The Rise of the Walking Dead” raporuna göre Türkiye, halka açık olmayan firmalar arasında en fazla zombi şirket barındıran ülke konumunda bulunuyor.

KOBİ KREDİLERİ REEL OLARAK KÜÇÜLDÜ

Raporda dikkat çeken bir başka unsur ise KOBİ’lerin finansmana erişimindeki bozulma oldu. Ocak 2023-Mayıs 2025 döneminde KOBİ kredileri yüzde 120 oranında artsa da, aynı dönemde kümülatif enflasyonun yüzde 240 seviyesine ulaşmasıyla bu krediler reel anlamda ciddi bir değer kaybına uğradı. Yani KOBİ’lerin kredi hacmi nominal olarak büyürken, gerçekte borçlanma kapasiteleri zayıfladı.

İCRA VE İFLAS DOSYALARINDA TARİHİ ARTIŞ

Ekonomik sıkışmanın yargıya yansıyan boyutları da dikkat çekici. İcra ve iflas dairelerine gelen dosya sayısı 2023’te 38,3 milyona ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. 2024’te ise bu sayı 32,7 milyon olarak kaydedildi. Ancak artan iş yükü yargı süreçlerini da ağırlaştırdı: Adalet Bakanlığı verilerine göre icra ve iflas dosyalarının işlem süresi 2023’te ortalama 582 gün iken, 2024’te bu süre yüzde 57 artışla 918 güne yükseldi.

EKONOMİK SUÇLARDA ENDİŞE VERİCİ TIRMANIŞ

Rapor, ekonomik suça ilişkin verilerde de dikkat çekici artışlara işaret etti. 2024’te Türkiye nüfusu dikkate alındığında, her 14 kişiden biri ekonomik suçlarla ilişkilendirildi. Mal varlığına karşı suçlarda şüpheli sayısı 2022’de 5,8 milyon iken, 2024’te 6 milyonun üzerine çıktı. Suç sayısı ise aynı dönemde 8 milyonu aşarak 8,9 milyona ulaştı. Uzmanlar bu artışı ekonomik darboğazın sosyal yansımaları arasında değerlendiriyor.

Toplum Çalışmaları Enstitüsü, verilerin sadece mevcut ekonomik darboğazı değil, aynı zamanda sistemik bir sürdürülemezlik sinyali verdiğini belirtiyor. Rapora göre, ekonomik kırılganlıkların giderilmesi için yapısal reformlara, KOBİ’ler için uzun vadeli finansman çözümlerine ve adli süreçlerin hızlandırılmasına acil ihtiyaç var.