Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 63. kuruluş yıl dönümü, Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen törenle kutlandı.
Törende yaptığı konuşmada adaletin toplumun huzuru, iç barışı ve güvenliği için vazgeçilmez olduğunu vurgulayan Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, “Adaletli toplumlarda huzur ön plana çıkar ve insanların birbirlerine olan güveni artar. Dolayısıyla toplumun düzeni ile bireylerin haklarının korunmasında en önemli etken adalettir” ifadelerini kullandı.
Bağımsız ve tarafsız bir yargının, anayasal kimliğin güvencesi olduğunu belirten Özkaya, hâkim ve savcıların karar verirken hiçbir dışsal etkiden etkilenmeden, “pozitif hukuk düzeninin öngördüğü çerçeve içinde özgürce karar vermesi” gerektiğini vurguladı.
Konuşmasında yargı mensuplarına seslenen Özkaya, “Hiçbir zaman hakkı (adaleti) kendi keyfî arzularına uydurmaya kalkışmamalıdırlar. Herkesi daima hakka çağırmalı ve hakla hükmetmelidirler. Haktan uzak yaşayanın, haksızlıktan yakayı kurtaramayacağını unutmamalıdırlar. Dolayısıyla bir topluluğa olan kinleri ve hırsları onları adaletsizliğe sevk etmemelidir. Her daim her yerde adaletin timsali olmalıdırlar. Hiçbir neden, hakim ve savcıları, hakkı ayakta tutmaktan asla alıkoymamalı; adaletsiz davranmaya yöneltmemelidir” dedi.
Adaletin olmadığı yerlerde kaosun kaçınılmaz olduğunu belirten Özkaya, “Kargaşa çıkmaması için adalet terazisinin daima hak ve haklıyı gözeterek kullanılması ve daima adaletle hükmedilmesi” gerektiğini söyledi. Özkaya şu değerlendirmede bulundu:
“Daima hakka uyulmalı, hak ayakta tutulmalıdır. Yapılan iyilik veya kötülüğün hardal tanesi ağırlığında bile olsa, bir kayanın içinde saklı da olsa, yahut göklerin veya yerin herhangi bir noktasında bile bulunsa, bir gün mutlaka karşımıza çıkacağı ve bizden bunun hesabının sorulacağı unutulmamalıdır.”
Kur’an-ı Kerim'den de alıntı yapan Özkaya, “Dolayısıyla bir gün mutlaka mizan kurulacak, bütün defterler dürülecek, hesabı bizlerden sorulacak. Hal böyle olunca o günler gelmeden bugünün kıymetini bilelim, uygulamada adalet ve hukuk devleti ilkesine ilişkin kazanımlarımızı titizlikle muhafaza etmeye çalışalım” ifadelerini kullandı.
Kadir Özkaya, konuşmasında uluslararası kamuoyuna da seslenerek Gazze başta olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşanan hak ihlallerine dikkat çekti. “Duyulması ve karşılık verilmesi umuduyla tüm dünyaya sesleniyorum. İnsanlık olarak geleceğimizi kendi ellerimizle çıkmaza düşürmeyelim” diyen Özkaya, adalet ve ahlaki değerlerin barışın temel şartı olduğunu vurguladı:
“Unutmayalım ki barış, ancak ahlak ve adaletin hüküm sürdüğü bir dünyada mümkündür.”
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkının tanındığı 23 Eylül 2012 tarihinden 31 Mart 2025’e kadar toplam 666 bin 627 başvuru yapıldığını açıklayan Özkaya, “Bunların 561 bin 441’i, yani yüzde 85’i sonuçlandırıldı” dedi. Aynı tarih itibarıyla derdest başvuru sayısının 105 bin 186 olduğunu belirten Özkaya, “Makûl sürede yargılanma hakkı hariç tutulduğunda, bugüne kadar 22 bin 640 başvuruda başvurucuların temel hak ve özgürlüklerinden en az birinin ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır” ifadelerini kullandı.
Özkaya, Mahkeme’nin dijitalleşme sürecine de değinerek, “Önümüzdeki süreçte anayasal denetimin dijitalleşmesi, yapay zekâ destekli hukuk analiz sistemleri ve büyük veri analitiği ile hak ihlallerinin önlenmesi gibi alanlarda ilerlemeyi hedeflemekteyiz” dedi.