İkinci el araca Avrupa’dan 2.5 kat daha fazla ödüyoruz

Yüksek vergi yükü, Türkiye’de otomotiv pazarının büyüme hızını yavaşlatırken, ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ile ilgili olası düzenlemeler tekrar gündeme geldi. Neredeyse her ay ‘sıfır araç satışları rekor kırdı’ haberleri görülse de LenaCars’ın yaptığı kapsamlı araştırma, Türkiye’nin nüfusa kıyasla araç sahipliğinde OECD ülkeleri arasında geride kaldığını ortaya koyuyor.

2024 yılı itibarıyla Türkiye’de her bin kişiye 354 motorlu araç düşerken, Avrupa Birliği ülkelerinde bu oran ortalama 570’e ulaşıyor. Araştırmaya göre, Türkiye’de sıfır kilometre araç fiyatları, Avrupa’ya kıyasla ortalama yüzde 70 daha yüksek. Bu fark, 0-5 yaş arası ikinci el otomobillerde 2,5 kata, 20 yaş ve üzerindeki araçlarda ise 5 kata kadar çıkıyor.

Aradaki farkın vergilendirme sistemi nedeniyle ortaya çıktığına dikkat çeken LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, mevcut vergilendirme sisteminin hem güncelliğini yitirdiğini hem de sürdürülebilir olmadığını savunuyor. Nazik, “Vergi politikamız gerçek piyasa koşullarına ve çevresel standartlara göre yeniden yapılandırılmalı. Bu, yalnızca tüketici için değil, yerli üretici ve yatırımcılar için de olumlu bir sinyal olur. Aynı zamanda Türkiye’nin araç sahipliği oranını OECD ortalamasına yaklaştırır. Sıfır kilometre araç fiyatlarının Avrupa’ya kıyasla bu denli yüksek olması; vergi politikalarının gözden geçirilmesi, dengeli, sürdürülebilir bir vergi politikasının ortaya konması ve tüketicinin vergi yükü altında ezilmemesi gerektiğini ortaya koyuyor” dedi.

AVRUPA ÜLKELERİNDE İLAVE BİR VERGİ YOK

Nazik, Türkiye’deki yüksek vergi yükünün sadece sıfır araçları değil, ikinci el piyasasını da etkilediğini vurguladı. Her 4 araçtan birinin 21 yaş ve üzeri olduğunu aktaran Nazik “Almanya’da 2 bin Euro’ya satılan 20 yaşındaki bir Opel Astra, Türkiye’de 10 bin Euro’ya alıcı buluyor. Bu farkın temel nedeni, vergi yükünün her satışta araca yeniden eklenmesi” ifadelerini kullandı. Avrupa ülkelerinde Türkiye’deki gibi ÖTV benzeri bir ek vergi bulunmazken, vergilendirme genellikle aracın çevreye yaydığı emisyona göre yapılıyor. Türkiye’de ise sistem, alım gücüne ve vergi matrahına dayalı olarak işliyor. Bu durum, özellikle eski araçlara olan talebi artırıyor.

‘TÜKETİCİNİN VE SEKTÖRÜN ÖNÜ AÇILMALI’

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan geçen yeni ekonomi paketiyle otomobillerde uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarında değişikliğe gidildi. Yeni düzenlemeye göre, 1600 cc motor hacmine sahip ve vergisiz fiyatı 280 bin TL’nin altında olan araçlar için geçerli olan yüzde 45, yüzde 50 ve yüzde 70’lik ÖTV oranları kaldırıldı. Artık bu araçlarda en düşük ÖTV oranı yüzden 80’den başlayacak. Yeni kanun teklifinde bazı üst segment hibritlerde ÖTV oranlarının yeniden artabileceği gündemdeyken, teşvik dengesine dikkat çeken Nazik, “Yüzde 10’luk dilim, orta segmente alım teşviki sunarken, üst dilimler hâlâ yüksek vergi altında. Matrah ve dilim aralıklarının güncellenmesi, gerçek piyasa koşullarına ve çevre düzenlemelerine uyarlanması otomotiv sektörünün ve tüketici güveninin önünü açacaktır. Enflasyonist ortamda matrah bazlı vergi sisteminin terk edilmesi, daha stabil, dengeli bir vergi reformu yapılması ihtiyaç.Aksi durumda piyasada vergi bazlı sürekli dalgalanmalar görmeye devam edeceğiz” dedi.