İşçinin işsizlik fonu arpalık oldu

Adı “işsizlik” olan fon, giderek işsizlerden uzaklaşıyor. İşsizlik Sigortası Fonu’ndan amacı dışında yapılacak harcamalara ayrılabilecek pay yüzde 30’dan yüzde 50’ye çıkarıldı. Oysa haziran ayında resmi işsizlerin yalnızca yüzde 20.9’u işsizlik ödeneği alabildi. Son bir yılda fondan işçilere yapılan ödemelerin oranı yüzde 28.5’te kalırken, işverenlere aktarılan pay yüzde 69’a ulaştı.

Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararıyla 2025 için gelen düzenleme, işçilerin fon giderlerinden aldıkları payın azalacağına işaret ediyor.

Fon gelirleri yalnızca işsizlik maaşı ödemekle sınırlı değil aynı zamanda kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği, işbaşı eğitim programları gibi farklı istihdam destekleri için kullanılıyor. Diğer bir deyişle işsiz kalan vatandaşlara geçici gelir desteği sağlamak amacıyla kurulmuş olmasına rağmen, giderek işveren teşviklerinin ana finansman kaynağına dönüşüyor.

AMACIYLA ÇELİŞİYOR

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, bu düzenlemenin fonu bir sosyal güvenlik aracı olmaktan uzaklaştırıp, istihdam politikalarının finansman aracı haline getireceği uyarısında bulundu. Çerkezoğlu, Bu durumun hem sosyal devlet anlayışıyla hem de fonun amacıyla çeliştiğini söyledi.

Fonun amaç dışı kullanımına son verilmesini ve fondan işverenlere dönük teşvik ve desteklerin sona erdirilmesi gerektiğini vurgulayan Çerkezoğlu, “AKP döneminde asıl işlevi işsizlik ödeneği olmaktan çıkmış, adeta bir işveren destek fonuna dönüşmüş İSF’nin, harcama kalemlerinde öngörülen artış, İSF’yi asıl işlevinden daha da uzaklaştıracaktır. ” diye konuştu.

Ekonomist İnan Mutlu ise fonun amacına uygun kullanılmadığını belirterek tepki gösterdi. Mutlu, “İşsizlik Sigortası Fonu da iyice arpalığa döndü” dedi.

İşsizin yüzde 79’u ödenek alamıyor

İşsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. Örneğin; Haziran 2025’te Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) toplam dar tanımlı işsiz sayısını 2 milyon 185 bin olarak açıkladı. İŞKUR’un Haziran 2025 İşsizlik Sigortası Bültenleri verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 456 bin 48 kişi oldu. Böylece Haziran 2025’te resmi işsizlerin yalnızca yüzde 20.9’u işsizlik ödeneğinden yararlanabildi. Yaklaşık 1 milyon 729 bin kişi bu haktan mahrum kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 79.1’inin işsizlik sigortasından destek alamadığı anlamına geliyor.

İşverene iki katı

Arzu Çerkezoğlu, bir yıllık dönemde İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işçilere yapılan ödemelerin toplam giderin sadece yüzde 28.5’ini oluşturduğunu belirtti. Aynı dönemde işverenlere doğrudan teşvik, destek ve dolaylı programlarla aktarılan kaynakların ise toplam giderin yüzde 69’una ulaştığını vurgulayan Çerkezoğlu, “İşçiler için kurulan fondan, işverenler işçilerin yaklaşık iki katı kadar pay aldı” dedi.