Karşılıksız çeklerde yüzde 50’nin üzerinde artış

Yüksek faiz ortamı ve daralan kredi kanalları, reel sektörü borç döngüsünde sıkıştırıyor. 2025 yılının ilk dört ayında hem karşılıksız çıkan çeklerde hem de protesto edilen senetlerde dramatik artış yaşandı.

Ekonomim'in haberine göre, finansmana erişimdeki sıkıntıların giderek derinleşmesiyle birlikte ticari işletmeler, nakit akışını sürdürebilmek adına yeniden çek kullanımına yönelirken, karşılıksız çek ve ödenmeyen senetlerdeki artış dikkat çekici boyutlara ulaştı.

KARŞILIKSIZ ÇEKLERDE YÜZDE 50’NİN ÜZERİNDE ARTIŞ

Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre, 2025 yılı Ocak-Nisan döneminde bankalara ibraz edilen ve karşılıksız çıkan çek adedi 89 bine, toplam tutarı ise 65 milyar TL’ye yükseldi. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50,8’lik artış anlamına geliyor. Karşılıksız işlem gören çeklerin tutarının ibraz edilen toplam çeklere oranı da artarak yüzde 2,2’ye çıktı.

Aynı dönemde, karşılıksız işlemi yapılan 10 bin 38 adet çek sonradan ödenmiş olsa da, bu durum finansal sistemdeki kırılganlığı gözler önüne serdi. İlk kez karşılıksız çek işlemi gören kişi sayısı ise bin 604’ten 2 bin 170’e yükselerek yüzde 35 oranında arttı.

SENETLERDE DE TABLO AĞIRLAŞIYOR

Benzer eğilim protestolu senetlerde de kendini gösterdi. Vadesinde ödenmediği için protesto edilen senet sayısı 2025’in ilk dört ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32,4 artarak 91 bin 17’ye ulaştı. Toplam parasal tutar ise yüzde 165 gibi çarpıcı bir yükselişle 26,6 milyar TL’ye çıktı.

EKONOMİK RİSKLER ARTIYOR

Ekonomistler, bu artışın ardında yüksek faiz oranları, artan üretim maliyetleri ve tüketici talebindeki daralmayı işaret ediyor. Firmalar krediye ulaşmakta zorlandıkça vadeli ödeme araçlarına yöneliyor; bu da karşılıksız işlemlerin artmasına neden oluyor.

Uzmanlar, çek ve senet kaynaklı finansal risklerin artmasının, reel sektör açısından zincirleme iflas riski doğurabileceği uyarısında bulunuyor.