Kiracılara 5 yıl sonra mahkeme yolu gözükecek!

İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin büyükşehirlerinde ortalama kira bedelleri 30 bin TL sınırına yaklaşırken, Anadolu şehirlerinde ise bu rakamlar 20-22 bin TL civarında seyrediyor. Ancak 2020 yılı öncesinde ev kiralayan ‘eski kiracılar’ hâlâ oldukça düşük bedellerle oturmaya devam ediyor. Bu durum, kiracılar açısından önemli bir avantaj oluştururken, ev sahipleri cephesinde ise ciddi rahatsızlık meydana getiriyor. Sonuç olarak, kira tespit davalarında dikkat çeken bir artış yaşanıyor.

MEVCUT KİRACILAR DAHA DÜŞÜK FİYATTAN OTURUYOR

Ülke genelinde kiralık konut fiyatları 2020 yılının son çeyreğinden itibaren hızla artış gösterdi. Pandemi sonrası değişen piyasa dinamikleri, artan inşaat maliyetleri ve konut arzındaki daralma, kiraları âdeta uçurdu. Ancak bu dönemin öncesinde konut kiralayanlar, yıllık yasal artış sınırları içinde kalmaya devam etti. Örneğin, 2020’de 5 bin TL’ye kiralanan bir dairede oturan kiracı bugün hâlâ 12-15 bin TL civarında ödeme yapıyor. Aynı daire, boş olarak yeniden kiraya verilse 30 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.

EV SAHİPLERİ SOLUĞU MAHKEMEDE ALDI

Türkiye Gazetesi'nde yer alan haberde Türk Borçlar Kanunu’na göre bir kira sözleşmesinin beş yılı dolduğunda, ev sahibi kiracısıyla anlaşamazsa ‘kira tespit davası’ açabiliyor. Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Avukat Selin Akıner, kira artış sürecinin artık yasal olarak dava aşamasına geldiğini belirterek “Mahkemeler, mevcut kira bedelinin piyasa şartlarına göre yeniden belirlenmesini sağlıyor. Ancak bu davaların zamanlaması çok kritik; dava, yeni kira döneminden önce açılmazsa karar bir sonraki yıl için geçerli oluyor” dedi.

Adliyelerde kira tespit davalarındaki yoğunluk ise dikkat çekici boyutlara ulaştı. Özellikle büyük şehirlerde hem kiracılar hem ev sahipleri bu süreçten etkileniyor. Dava sürelerinin 6 ila 8 ay arasında değiştiği ifade ediliyor. Uzmanlar hem ev sahiplerini hem de kiracıları haklarını korumak için yasal süreci dikkatli takip etmeye çağırıyor.

5 YILI GEÇEN KİRA SÖZLEŞMESİNDE RAYİÇ BEDEL ARAŞTIRILIYOR

Ev sahiplerinin artık kira artışlarında sadece TÜFE oranını baz almanın yetersiz olduğunu düşündüğünü ifade eden gayrimenkul danışmanı Mehmet Çelik ise “Geçmişte daha çok boş dairelerin kiralanmasıyla ilgileniyorduk. Şimdi ise mevcut kiracısı olan daireler için bize mahkeme emsal dosyaları soruluyor, bölge rayiçleriyle ilgili detaylı analiz talep ediliyor. Ev sahipleri artık yalnızca yeni kiracı bulmakla ilgilenmiyor, mevcut kiracılarıyla olan kira ilişkisini de güncel piyasa şartlarına göre yeniden düzenlemek istiyor. 5 yılı geçen kira sözleşmelerinde mahkemenin rayiç bedel üzerinden yeni bir kira belirlemesi yasal bir süreç. Bu farkındalık arttıkça hem ev sahipleri hem kiracılar daha bilinçli hareket etmeye başladı” dedi.

Yüksek kira bedellerinin sadece ev sahiplerini değil, kiracıları da harekete geçirdiğini ifade eden Çelik “Özellikle merkezî semtlerde oturanlar, daha uygun fiyatlı konut bulmak amacıyla şehir çeperlerine taşınıyor” ifadelerini kullandı.