Toplumun yüzde 68’i Batı ülkelerine benzemek istiyor

KONDA Araştırma’nın Temmuz 2025 tarihli Barometre çalışmasında, “Türkiye’nin yaşam tarzı açısından hangi ülkeye benzemesini istersiniz?” sorusu yeniden ele alındı.

Araştırma sonuçlarına göre toplumun yüzde 68’i Batılı ülkelere (AB ülkeleri ve ABD) benzemek istiyor. En çok tercih edilen grup yüzde 54 ile Avrupa Birliği ülkeleri olurken, ABD’yi tercih edenlerin oranı yüzde 14 olarak belirlendi.

Grafik verisi (KONDA, Temmuz 2025):

AB ülkeleri: %54

ABD: %14

Müslüman ülkeler: %6

Diğer ülkeler: %18

Benzemek istemediği ülke yok: %8

“SON 10 YILDA TABLO DEĞİŞMEDİ”

KONDA Araştırma Genel Müdürü Aydın Erdem, Halk TV programında verileri değerlendirdi.

“Bu bizim işte son 10 senedir belli aralıklarla sorduğumuz bir soru ve bunu açık uçlu olarak topluyoruz. Yani hangi ülkeye benzemek istiyorsunuz diye soruyoruz. Orada İzlanda da diyebilir, Eritre de diyebilir ya da Pakistan da diyebilir. Amerika Birleşik Devletleri de diyebilir. Biz onları bu şekilde grupluyoruz.”

MÜSLÜMAN ÜLKELERE BENZEMEK İSTEYEN ORANI SABİT KALDI

Erdem, Müslüman ülkelere benzemek isteyenlerin oranının 10 yıldır sabit kalarak yüzde 6 civarında seyrettiğini belirtti.

“Bir kere burada en dikkat çekici olan şey esasında Müslüman ülkeye benzemek isteyen çok az bu ülkede. Yani şu anda yüzde 6. Hani o Müslüman ülkelerde de birazcık Singapur’un ve Endonezya’nın da anılmasından kaynaklanan da bir artış var orada.”

“Müslüman ülkeler dediğiniz yani özellikle Ortadoğu ülkelerine benzemek isteyen çok az insan var. Bu zaten KONDA’nın işte 15 senedir yaptığı bütün araştırmalarda da gözüken bir şeydir.”

TOPLUMUN HEDEFİ: NORVEÇ VE FRANSA TİPİ ÜLKELER

Erdem, Türk toplumunun yöneldiği ülke tipini şu ifadelerle tanımladı:

“Türkiye'nin bir vektörü vardır, bir hedefi vardır. O hedef de esasında otoriterlikten de uzaktır, hoşgörüye daha yakındır. Sosyal sermayenin, eğitimin daha yüksek olduğu bir yerdir. Bizim hedefimiz Norveç’tir. Güney Kore ya da Çin değildir.”

“Toplumumuzun hedeflediği, ortalama olarak bütün insanları topladığınızda, bütün insanların zihin haritasının orta bir noktasının vektörüne baktığınızda o Norveç’i, İsveç’i, İskandinavya’yı, Fransa’yı gösterir.”

“BENZEMEK İSTEMİYORUM” DİYENLERİN ORANI AZALDI

Erdem, 2016 yılında her dört kişiden birinin Türkiye’nin hiçbir ülkeye benzememesi gerektiğini düşündüğünü, bu oranın günümüzde yüzde 10’un altına düştüğünü aktardı.

“Bundan 10 sene evvel biraz özgüvenliymişiz. Dörtte birimiz benzemek istediğim bir ülke yok. Ben ülkemden memnunum demeye getiriyormuş lafı. Ama o biraz yüzde 10’a dönmüş tabii.”

“Ben biraz iyimserimdir bu konuda ama birazcık da o tabii şey meselesi de var. Yani biz sosyal medya sayesinde dünyanın her yerini görebiliyor olduk... Her yeri gördüğünüz zaman da özenme haliniz artıyor.”

“SİYASET TOPLUMUN YÖNELİMLERİNE AYAK UYDURAMIYOR”

Erdem, siyaset ile toplumun yönelimleri arasındaki farkın giderek açıldığını belirterek şu değerlendirmede bulundu:

“Şu anda bizim siyasetçilerimizin tarif ettiği gibi başka bir yeri göstermez. Bu da onun bir göstergesi esasında. Burada gördüğünüz gibi biz ülke olarak, toplum olarak daha çok batılı ülkelere benzemek istiyoruz.”