Türkiye doktor sayısında OECD ülkeleri arasında son sırada

Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği tarafından hazırlanan güncel verilere göre Türkiye, OECD ülkeleri arasında 1000 kişiye düşen doktor sayısında son sırada yer alıyor.

Türkiye’de sağlık alanında yaşanan en büyük sorunlardan biri, hekim sayısındaki yetersizlik ve doktorların yurtdışına göçü. Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD) tarafından hazırlanan ve 2023 yılı itibarıyla elde edilen en güncel verileri içeren tabloya göre, Türkiye, OECD ülkeleri arasında 1000 kişiye düşen doktor sayısında son sırada yer alıyor.

AİFD’nin hazırladığı OECD ülkelerinde 1000 kişiye düşen doktor sayısı verilerine göre, Türkiye’de her 1000 kişiye yalnızca 2,3 doktor düşüyor. OECD ortalaması ise 3,7 doktor seviyesinde. Türkiye, bu oranla Meksika ve Kolombiya’nın da gerisinde kalarak son sırada yer alıyor.

Listenin zirvesinde ise Yunanistan (6,6 doktor), Portekiz (5,7 doktor) ve Avusturya (5,5 doktor) bulunuyor. Avrupa’daki birçok ülkenin 4 ila 5 doktor seviyesinde olduğu göz önüne alındığında, Türkiye’deki düşük doktor sayısı sağlık sisteminde ciddi bir açık yaratıyor.

Tabloda dikkat çeken bir diğer nokta ise OECD ülkeleri arasında doktor yoğunluğunun oldukça dengesiz dağıldığı. Türkiye, OECD ortalamasının bile neredeyse yarısı kadar doktor sayısına sahipken, birçok Avrupa ülkesi bu oranın çok üzerinde.

TÜRKİYE’DE ARTAN HEKİM GÖÇÜ

Türkiye’nin doktor açığını daha da derinleştiren bir başka faktör ise hekim göçünün son yıllarda hızla artması. Türk Tabipleri Birliği (TTB) verilerine göre, 2023 yılında yurtdışında çalışmak için başvuran doktor sayısı 3.025'e ulaştı. Bu, her gün ortalama 8 doktorun Türkiye’den ayrıldığı anlamına geliyor.

2024 yılında da hekim göçü hız kesmeden devam etti. İlk üç ayda 692 doktorun yurtdışına gitmek için belge aldığı belirtiliyor. 2022 yılında 2.685 olan bu sayı, 2023’te 3 bini geçerek son 10 yılın rekorunu kırdı.

Göç eden hekimlerin büyük bir kısmı Almanya, İngiltere ve Kanada gibi ülkelere yöneliyor. Uzmanlar, Türkiye’de çalışma koşullarının zorluğu, sağlıkta şiddet, düşük maaşlar ve artan mesleki baskının doktorları yurtdışına gitmeye zorladığını belirtiyor.

DOKTORLAR NEDEN GİDİYOR?

Türkiye’de hekimleri yurtdışına iten başlıca nedenler şu şekilde sıralanıyor:

Çalışma Koşullarının Ağırlığı: Kamu hastanelerinde doktor başına düşen hasta sayısı, OECD ülkelerine kıyasla oldukça yüksek. Birçok doktor, günde 70 ila 100 hasta bakmak zorunda kaldığını belirtiyor.
Düşük Maaşlar: Türkiye’de hekim maaşları, Avrupa ve ABD’ye kıyasla oldukça düşük. Özel hastaneler ve yurtdışı seçenekleri, doktorlar için daha cazip hale geliyor.
Sağlıkta Şiddet: Türkiye’de her gün ortalama 5 sağlık çalışanı fiziksel saldırıya uğruyor. Beyaz Kod kayıtlarına göre 2020 yılında 72 binin üzerinde şiddet vakası yaşandı.
Mesleki Tatmin Eksikliği: Birçok doktor, uzun nöbet saatleri, mobbing ve mesleğin değersizleştirilmesi nedeniyle Türkiye’de çalışmanın giderek zorlaştığını ifade ediyor.

SAĞLIK SİSTEMİ TEHLİKEDE Mİ?

Hekim göçünün devam etmesi halinde Türkiye’de sağlık hizmetlerinde ciddi aksaklıklar yaşanabileceği belirtiliyor. Özellikle uzman doktorların yurtdışına gitmesi, bazı hastanelerde branş eksikliklerine yol açıyor. Örneğin, bazı devlet hastanelerinde belli branşlarda doktor bulunamaması nedeniyle polikliniklerin kapandığı bildiriliyor.

Türkiye’de hasta başına düşen doktor sayısı OECD ortalamasının altında olduğu için, yurtdışına göç eden her doktor, sağlık sistemindeki yükü artırıyor. Uzmanlar, önlem alınmazsa önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin sağlık hizmetlerinde ciddi bir krizle karşı karşıya kalabileceğini belirtiyor.

UZMANLAR NE DİYOR?

Uzmanlar ortak bir paydada buluşuyor: Hekimleri ülkede tutmak için acilen çalışma şartlarında, ücretlerde ve güvenlikte köklü iyileştirmeler yapılması gerekiyor. Aksi takdirde hem nitelikli beyin göçü devam edecek hem de Türkiye’de sağlık sistemi telafisi güç yaralar almaya devam edecek. TTB’nin “göçü durdurmak yerine ‘giderlerse gitsinler’ demek utanç vericidir” açıklaması, sorunun ciddiyetini gözler önüne seriyor. Sonuç olarak, Türkiye’de hekim göçü sorunu sadece doktorların değil, toplumun sağlığını yakından ilgilendiren bir kriz haline gelmiş durumda. Bu krizden çıkış yolu ise ancak doktorların sesine kulak verilip, onların hak ettikleri çalışma ortamının sağlanmasıyla mümkün olacak gibi görünüyor