-
Bist100 14.167,13 TL
-
Dolar 42,81 TL
-
Euro 50,55 TL
-
G.Altın 6.156,20 TL
-
Ç.Altın 9.752,45 TL
2023’te kaç alan adı, haber, sosyal medya paylaşımı, sosyal medya hesabı gibi dijital materyalin erişime engellendiğini gösteren Free Web Turkey 2023 İnternet Sansürü raporu yayımlandı.
Rapora göre geçen yıl 197 bin 907’si alan adı, 14 bin 680’i haber, 5 bin 641’i sosyal medya paylaşımı, 743’ü sosyal medya hesabı ve 38’i de işletmelerin Google’da kayıtlı konumlarına yapılan yorumlar olmak üzere toplam 219 bin 59 URL için erişim engeli kararı verildi.
Bunların yanı sıra 33 Google arama motoru sonucu, 9 mobil uygulama, 5 Google Drive dosyası, 2 mail adresi ve 1 Google dokümanına da erişim engeli getirildi.
Bir yıllık izleme faaliyet sonucunda hazırlanan raporda engellenen dijital materyallere dair tüm istatistiklerin yanı sıra öne çıkan erişim engeli kararları, yanlışlıkla erişim engeli kararı verilen haberler, 6 Şubat depremleri esnasında sosyal medyaya uygulanan sansür, gazetecilerin tutuklanmasına gerekçe gösterilip de erişim engeli getirilen haberler ve AYM'nin erişim engeline olanak sağlayan yasalarla ilgili verdiği son kararlar da yer alıyor.
Engellenen haberlerin konularına göre dağılımına bakıldığında ilk sırada yolsuzluk ve usulsüzlük (5.881 haber) yer alırken onu kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlar (2.256 haber) ile örgütsel suçlar (1.733 haber) izledi.
Yolsuzluk ve usulsüzlük konulu olup da erişim engeli getirilen 5 bin 881 haberde söz konusu suçu işlediği iddia edilen kişiler ise kamu görevlileri (3.192 haber), AK Parti’ye yakın kişi ve organizasyonlar (1.133 haber) ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi (646 haber) olarak gösteriliyordu.
Kadın ve çocuklara karşı işlenen suçları konu edinen 2 bin 256 haber de ise faillerin kamu görevlileri (693 haber), iş insanları (244 haber), siyasi parti temsilcileri (219 haber), tarikat ve cemaatler (157 haber), kamu kurumları (125 haber), AK Parti’ye yakın kişi ve organizasyonlar (13 haber) ve şirketler (4 haber) olduğu öne sürülüyordu.
Genel itibarıyla engellenen 14 bin 680 haberin kimler hakkında olduğuna bakıldığında ise ilk beş kamu görevlileri (5.150 haber), sivil yurttaşlar (2.580 haber), AK Parti’ye yakın kişi ve organizasyonlar (2.575 haber), şirketler (1.151 haber ) ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi (854 haber) şeklinde sıralandı.
Kamu görevlileriyle ilgili haberlerin konularında yolsuzluk ve usulsüzlük (3.192 haber) ile kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlar (693 haber) öne çıktı. AK Parti’ye yakın kişi ve organizasyonlar hakkındaki haberlerin konuları arasında ise ilk sırada bin 133 haberle yine yolsuzluk ve usulsüzlük yer aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesiyle ilgili olup da engellenen 854 haberin 646’sında da yolsuzluk ve usulsüzlük iddiaları yer alıyordu.
Tarikat/cemaatlerin adının karıştığı 221 haber, 11 farklı kararla erişime engellenirken bu haberlerin konusu kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlar (157 haber), yolsuzluk ve usulsüzlük (60 haber) ve din sömürüsü (4 haber) oldu.
Bu sayıya sosyal medya paylaşımları da dahil edildiğinde 2023’te tarikat/cemaatlerin adının karıştığı toplam 301 URL’in erişime engellendiği tespit edildi.
En çok haber engelleyen merci, 819 haberle İzmir 4. Sulh Ceza Hakimliği olurken ilk 10’da İstanbul’dan sekiz sulh ceza hakimliği yer aldı.
Engellenen haberlerin engellenme gerekçelerine bakıldığında ise ilk sırada 14 bin 332 haberin engellenmesine gerekçe gösterilmesi itibarıyla kişilik hakları ihlali yer aldı.
Bu haberlerin öznelerine bakıldığında ise 5 bin 150 haberle kamu görevlileri, 2 bin 580 haberle yurttaşlar, 2 bin 575 haberle AK Parti’ye yakın kişi ve organizasyonlar, bin 147 haberle şirketler ve 854 haberle Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi şeklinde sıralandı.
2023’te 197 bin 907 URL ile en fazla erişim engeli, alan adlarına uygulandı.
Bu sayıya 173 kararla ulaşılırken 2022’de olduğu gibi 2023’te de yandaş olmayan internet gazetelerine uygulanan erişim engelleri ön plana çıktı.
Zira geçen yıl haber sitelerine ait 30 alan adı, 29 farklı kararla erişime engellenirken bazı yayıncıların alan adları birden fazla kez engellendi.
Alan adı kategorisinde en çok URL engelleyen mercilerin dağılımına bakıldığında ilk 10’da hiçbir sulh ceza hakimliği yer alamazken il jandarma komutanlıkları listeyi domine etti.
Birinci sırada, engellediği 160.274 alan adı ile Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü yer alırken onu sırasıyla Ankara, Gaziantep, Denizli ve Aydın il jandarma komutanlıkları takip etti.
İl jandarma komutanlıkları ve Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından engellenen tüm alan adları, 5651 sayılı kanunun 8’inci maddesinde belirtilen “yasa dışı bahis, dolandırıcılık, müstehcen görüntüler, borsa manipülasyonu, terör örgütü propagandası, terörün finansmanına katkı” vb. suçları işleyerek çıkar elde etmeyi amaçladıkları iddiasıyla engellendi.
2023 yılında erişim engeli getirilen sosyal medya paylaşımı sayısı ise 5 bin 641 oldu.
Bu sayıya 135 farklı mahkeme kararıyla ulaşılırken erişim engeli getirilen paylaşımlar konularına göre ele alındığında ilk sırada 2 bin 948 paylaşımla yolsuzluk ve usulsüzlük yer aldı.Bu, 2023’te erişim engeli getirilen sosyal medya paylaşımların yarısından fazlasına tekabül ediyor.
Yolsuzluk ve usulsüzlük konulu sosyal medya paylaşımlarının ardından ise kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlarla ilgili sosyal medya paylaşımları geldi. 2023’te bu konudaki bin 607 haber, 35 farklı kararla erişime engellendi.
AK Parti’ye yakın kişi ve organizasyonlar, erişim engeli getirilen 5 bin 641 sosyal medya paylaşımının 2 bin 91’inin öznesi olurken bu sayıya 20 farklı kararla ulaşıldı.
Bu paylaşımların konuları incelendiğinde de ilk sırada yolsuzluk ve usulsüzlük yer aldı. 2023’te öznesinin AK Parti’ye yakın kişi ve organizasyonlar olduğu yolsuzluk ve usulsüzlük konulu bin 672 sosyal medya paylaşımına erişim engellendi.
Rüşvet karşılığı erişim engeli kararı verdiği suçlamasıyla soruşturma geçiren ve görevden alınan Sidar Demiroğlu’nun hakimlik yaptığı İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hakimliği, en çok sosyal medya paylaşımı engelleyen merci oldu.
Bin 796 sosyal medya paylaşımı için erişim engeli emri veren hakimlik, bu sayıya 21 kararla ulaşırken bunların 20’sinde Demiroğlu’nun imzası yer aldı.
2023’te erişim engeli getirilen sosyal medya hesabı sayısı ise 743 oldu. Erişim engeli getirilen sosyal medya hesaplarının ele aldıkları konular ise şöyle:
2023 yılında, alan adları, haberler, sosyal medya paylaşımları ve sosyal medya hesaplarının yanı sıra işletmelerin Google’da kayıtlı olan ve konum bilgilerinin de yer aldığı profillerine yapılan yorumlara dahi erişim engeli getirildi.
Erişime engellenen 38 yorumun tamamı, söz konusu gerçek ve/veya tüzel kişiler hakkındaki şikayetlerden, olumsuz tecrübelerden oluştu.
