-
Bist100 9.350,01 TL
-
Dolar 39,37 TL
-
Euro 45,48 TL
-
G.Altın 4.305,94 TL
-
Ç.Altın 6.934,05 TL
Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Türkiye Kurumsal Yatırımcılar Derneği’nin (TKYD) düzenlediği zirvede konuştu. Tüm dünya için risk oluşturan belirsizlik halinin Türkiye'yi daha çok etkilediğini söyleyen Acemoğlu, dört ana belirsizliğin ‘yapay zekâ’, ‘eşitsizlik ve istihdam, yaşlanan nüfus’, ‘iklim değişikliği’, ‘küresel gerginlikler ve değişimler' olduğunu vurguladı. Acemoğlu'na göre hepsinin odak noktası teknoloji, teknolojinin yönü ve doğru kullanılması. Acemoğlu, "Kurumlarımızın ve aynı zamanda beşeri sermayemizin çok doğru şekilde kullanılması lazım.” ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin genç nüfus avantajını kaybetmeye başladığını hatırlatan Acemoğlu, “Türkiye diğer ülkelerden bile daha genç ve genç nüfusu 20. yüzyıl boyunca Türkiye’nin potansiyelini, dinamiğini arttıran bir güçtü. Ama Türkiye’nin yaşlanma hızı neredeyse Japonya’nın hızı kadar artıyor. Bu çok hızlı bir değişim Türkiye için. Ama bu değişimin ötesinde Türkiye’de aslında demografik riskler daha da fazla. Çünkü yaşlanan bir nüfusla beraber Türkiye’de erken emeklilik problemi de çok hızlı bir şekilde artmaya başlıyor. Türkiye’de aktif sigortalı yani çalışan, pasif sigortalılara göre çok azalmaya başladı özellikle son 5-6 sene içinde. Çünkü insanlar erken emekliliğe ayrılıyorlar. Bu demografik değişimle tabii ki insanların daha uzun çalışmaları önemli bir hâle gelecek. Türkiye’de buna ters giden bir akım da var.” şeklinde konuştu.
Dünya gazetesinde yer alan habere göre Acemoğlu'nun açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
“2007’nin başında aynı Amerika’nın çok hızlı büyüdüğü, bir 10 senelik gördüğümüz gibi yüzde 3’ün üstünde, hatta yüzde 5’e yakın bir toplam faktör verimliliği var. Bu dönemde hatırlarsanız yabancı sermaye çok hızlı geldi. Kurumsal reformlar ekonominin durumunu düzeltti. Özellikle enflasyon kontrol altına alındı. Yolsuzlukta kontrol, yolsuzluğun kontrol altına alınması konusunda önemli adımlar atıldı.
Ne yazık ki bu dönem sona eriyor ve 2006’dan şu ana kadarki zaman diliminde de yine yüzde 0 bir büyüme. Yani Türkiye düşük kaliteli büyüme gösteriyor, verimliliği artıramadığı için.”
“Türkiye ilk başta düşük teknoloji ürünleri ihraç ediyordu. Tekstil ya da tarım gibi. En yüksek teknoloji ürünleri üretmiyor. Yapay zeka ya da uçak yok ama orta yüksek teknoloji ürünler; beyaz eşyalar ve elektroniklerde büyük bir artış var.
Ama 2007’den sonra bakıyorsunuz, burada hiçbir artış yok. Yani Türkiye 2006’da ne ihraç ediyordu ise aşağı yukarı teknoloji açısından aynı şeyleri ihraç ediyor. Düşük kalitelerle büyümenin nedenlerinden bir tanesi de yeterince teknolojiye, insana, insan kaynaklarına yatırımda bulunmamak."
Bazen inşaata Türkiye neredeyse yüzde 20 yatırımda bulunuyor. Makine ve teçhizata yüzde 10. Hatta bazen yüzde 10’un altında. Tabii ki böyle bir büyüme tablosuyla ortaya çıkan problem eşitsizlik. Yine eşitsizlikte biraz bir iyileşmeler vardı 2000’lerin başlarında. Niye? Çünkü üretkenlik arttığı zaman, aynı zamanda ücretlerin arttığını görüyorsun. Üretkenliği, verimliliği artırmadığınız zaman ücretleri arttırmak çok zor ve bu nedenle de toplam faktör verimliliğinin yavaşladığını ve büyümediğini görüyorsunuz.,
Yine bakarsanız toplam gelirin çok büyük bir bölümü en zengin yüzde 1’e gidiyor. Bu kesimin geliri giderek artıyor son 20 senedir."
“Türkiye’de yeterince insan liseden mezun olmuyor ve daha da önemlisi lise müfredatı da insanları yeni teknoloji çağına hazırlamıyor. Türkiye’de lise altı eğitimi olan kesim, birçok ülkeden, özellikle Latin Amerika ve Avrupa ülkelerinden çok daha yüksek, en fakir Asya ülkeleri ile neredeyse aynı durumda.
Daha da kötüsü bu bilimin, teknolojinin çok önemli hâle geldiği bir çağda Türkiye yeterince genci yüksek lisansa ve doktoraya göndermiyor. Türkiye’ye bakarsanız yüksek lisans ve doktora mezunu sayısı birçok ülkenin çok altında. Ve insanlar ne konularda uzmanlaşıyor dediğiniz zaman; teknolojinin en ağırlıklı olduğu ve büyüyen konularda yeterince yatırım olmadığını, yeterince kalifikasyonu olan eleman olmadığını görüyorsunuz."
"Kurumlar konusunda da Türkiye’nin çok daha iyisini yapması lazım. 2000’le 2007 arasında Türkiye’nin toplam faktör verimliliği iyileşti. Vatandaş sesinin duyurulması, siyasi istikrar, hükümet etkinliği, regülasyonun kalitesi, hukukun üstünlüğü, yolsuzluğun denetlenmesi gibi konulara baktığınız zaman bunların çoğunda bir iyileşme görüyoruz.
Kriz sonrası, özellikle 2008’den sonra baktığımız zaman kurumsal reformlarda tam tersine bir zayıflama var. Türkiye’de bu bir tek ekonomi kurumlarında değil, aynı zamanda siyasi kurumlarda da bir zayıflık gösteriyor. Bunun nedenini, bunun önemini vurgulamanın nedeni de şu, tabii ki Türkiye’nin demokrasisi çok önemli ve Türkiye’nin geleceği demokraside.”
"Yapay zekâyı doğru kullanan ülkeler belki eşitsizlik problemine daha iyi yanıtlar vermeye başlayacak. Yaşlanan toplumlar aynı zamanda yeni fırsatlar üretecek, yeni hizmetler gerektirecek ve bunu teknolojiyi ve beşeri sermayeyi kullanan ülkeler çok doğru kullanacaklar.
İklim değişikliği içinde çok büyük fırsatlar var ve aynı zamanda değişen dünya düzeni içinde de başarılı olan ülkeler teknolojiyi doğru kullanıyor, teknolojinin yönünü doğru tespit eder ve buna uygun bir şekilde insan kaynaklarına yatırımda bulunan ülkeler. Bunların her biri için kurumlar çok önemli. Kurumlar bu yatırımları denetleyecekler ve aynı zamanda toplum içinde bir uyuşma ve bir barış sağlayacaklar ki bu fırsatlara doğru bir şekilde yatırımlarda bulunabilelim."
"Türkiye’nin önünde çok kısa bir pencere kaldı. 10, belki 20 sene içinde artık hem kurumların hem beşeri sermayeyi değiştirmesi lazım. Çünkü dünya hızlı bir şekilde değişiyor ve Türkiye nüfusu o genç dinamik potansiyelini kaybetmeye başlayacak. Bu yüzden de ben hâlâ Türkiye’nin potansiyeline gerçekten inanmama rağmen önümüzde çok çalkantılı zamanlar olduğunu da düşünüyorum."
