Vatandaşın dolar alması yasaklansın

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda konuşan AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, döviz piyasasındaki bireysel taleplerin ekonomide ciddi dengesizlikler oluşturduğunu belirterek, bu alanda yeni düzenlemeler yapılması gerektiğini savundu. Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın sunum yaptığı oturumda söz alan Güneş, Türkiye’de vatandaşların yabancı para biriminde mevduat oluşturmasının en büyük yapısal sorunlardan biri olduğunu söyledi.

Güneş, geçmişte yaşanan ekonomik krizleri hatırlatarak, 1994 yılı örneği üzerinden kur şoklarının vatandaşlar üzerindeki etkisine dikkat çekti. “Vatandaşın dövize yönelmesini, dövizi mevduat olarak kullanmasını engelleyen bir sistem olmadığında, döviz talebi artıyor, bu da rezervleri eritiyor, enflasyonu körüklüyor” diyen Güneş, Türkiye’nin bu döngüden çıkması için radikal adımlar atması gerektiğini vurguladı.

Muhalefetin de alternatif bir çözüm önermediğini savunan Güneş, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın düşük faiz politikasının yanında rezervlerin güçlü olmaması nedeniyle bireysel döviz alımına karşı önlem alınamadığını söyledi. 

Güneş, döviz yerine yeni bir dijital yatırım sisteminin devreye alınmasını önerdi:

“Türkiye’de vatandaşın dövize yönelmesini, dövizi mevduat olarak kullanmasını engellemenin bir yolu vardır diye düşünüyorum. Nedir o? Diyelim ki Türkiye’de dolara, euroya ya da altına endeksli bir dijital para sistemi çıkartılabilir. Vatandaş yatırımlarını bu sistem üzerinden yapar, döviz alımı yasaklanır. İthalat ve ihracat gibi işlemleri yapanlar ise döviz işlemlerini resmi yollarla bankalar üzerinden gerçekleştirir.”

Güneş’in bu önerisi, kamuoyunda geçmişte uygulanan döviz yasaklarını gündeme getirdi. Türkiye’de bireylerin döviz alımına ilk kez 1980 sonrası serbestlik getirilmiş, bu adım ekonomik liberalleşmenin simgelerinden biri olmuştu. Güneş ise önerisinin amacının bireysel döviz talebini sınırlayarak makroekonomik istikrarı sağlamak olduğunu belirtti.

Ekonomi yazarı Uğur Gürses, sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede, bu yaklaşımın sorunun kökenini göz ardı ettiğini belirtti. Gürses, “İktidar partisi vekili ‘Vatandaş neden döviz tutuyor?’ sorusunu sormuş olsa kambiyo kontrolü çaresizliğine sığınmak istemeyecekti...” ifadeleriyle sistemsel güvensizliğin altını çizdi.