Yerel Medya Can Çekişiyor

Vergi Yükü ve Destek Eksikliği Sektörü Zor Durumda

Türkiye’de ekonomik kriz ve yüksek vergi yükleri, yerel medya sektörünü ciddi anlamda olumsuz etkiliyor. Yüzüncüyıl Gazeteciler Derneği Yerel Medya ve Temsilciler Kurulu Başkanı Serkan Candaş, sektördeki mevcut durumu ve sorunları anlattı.

Candaş, yerel medya kuruluşlarının yüksek vergiler ve devlet desteğinin yetersizliği nedeniyle birer birer kapanma noktasına geldiğine dikkat çekti. Sektörün sürdürülemez bir hale geldiğini belirten Candaş, “Bir medya kuruluşu yayına başlamadan devlete borçlanmış oluyor. Gelirin neredeyse yarısı vergilere gidiyor. Ne teşvik var ne de destek,” diye konuştu.

Yüksek Vergiler ve Maliyetler, Yerel Medyayı Zor Durumda Bırakıyor

Candaş, yerel medyanın sırtındaki başlıca yükleri şöyle sıraladı:

- KDV ve Gelir Vergileri: Yayın kuruluşları yaptığı her harcamada yüzde 20 Katma Değer Vergisi (KDV) ödemek zorunda kalıyor. Yıl sonunda ise kazancının yüzde 25’i gelir vergisi olarak devlete gidiyor.
- Reklam Gelirleri: Hayati öneme sahip reklam gelirlerinden hem KDV hem de Basın İlan Kurumu (BİK) payı kesiliyor.
- Personel Maliyetleri: Çalışan maaşlarından kesilen gelir vergisi ve SGK primleri, istihdamı zorlaştırıyor.
- Sabit Giderler: Kira, enerji ve teknik altyapı maliyetleri her geçen gün artıyor.

Candaş, “Anadolu’daki birçok yerel gazete ve televizyon kanalı, sadece ayakta kalabilmek için borç içinde yayın yapıyor,” diyerek, özellikle kırsal bölgelerde faaliyet gösteren yerel medyanın devlet desteğine ihtiyacı olduğunu vurguladı.

Yerel Medya Kapanırsa, Halkın Sesi Kesilir

Candaş, yerel medyanın sadece haber kaynağı değil, aynı zamanda demokratik denetim mekanizması olduğunu hatırlattı. “Belediyelerden kaymakamlıklara kadar yerel yönetimleri denetleyen ve vatandaşın sorunlarını gündeme taşıyan tek güç yerel basındır. Bu yapılar çökerse, halk tamamen yalnız kalır,” dedi.

Gazeteciler Cemiyeti’nin verilerine göre, son iki yılda ekonomik nedenlerle kapanan yerel gazete sayısı 150’yi, yayın durduran yerel televizyon sayısı ise 20’yi geçti. Sektör temsilcileri, bu sayının 2026’ya kadar iki katına çıkabileceğinden endişe ediyor.

Dezenformasyon ve Bilgi Kirliliği Artıyor

Yerel medyanın güçsüzleşmesi, sosyal medya kaynaklı bilgi kirliliğini de artırıyor. Yüzüncüyıl Gazeteciler Derneği Yerel Medya ve Temsilciler Kurulu Başkanı Serkan Candaş, “Halk artık doğruluğu teyit edilmemiş içeriklere mahkûm oluyor. Sosyal medya yalan haberle dolup taşıyor. Ulusal medya ise yerelden uzak,” diyerek, yerel medyanın önemine vurgu yaptı. “Eğer yerel medya susarsa, halkın hakikate ulaşma imkânı da ortadan kalkar,” uyarısında bulundu.

Çözüm Önerileri ve Stratejik Destek

Candaş, sorunun çözümü için şu adımları önerdi:

- Yerel medya kuruluşlarına vergi indirimleri yapılmalı
- Kağıt, baskı ve dijital altyapı için teşvik fonları oluşturulmalı
- Basın İlan Kurumu, yalnızca kesinti yapan değil, destek sağlayan bir yapı haline dönüştürülmeli

Candaş sözlerini şöyle tamamladı:  

“Yerel basın, bu ülkenin vicdanıdır. Yaşatılmadığı takdirde, sadece medya değil, demokrasinin temeli de zarar görür. Hükümet artık bu çığlığı duymalı.”