Amerika Birleşik Devletleri (ABD), bu yıl bağımsızlığının 248. yıl dönümünü kutladı. ABD ve diğer ülkelerdeki Amerikan vatandaşları tarafından kutlanan etkinlikler, Kasım ayında gerçekleşecek olan başkanlık seçiminin gölgesindeydi. Seçim arifesinde bulunan ABD halkının dikkati seçim sürecindeki gidişat ve yeni başkanın kim olacağıdır.
Philadelphia’da 4 Temmuz 1776 tarihinde imzalanan Bağımsızlık Bildirgesi ile ABD, Büyük Britanya’dan ayrılmış ve bağımsızlığını ilan etmiştir. Dönemin birçok devlet adamının etkisiyle hazırlanan bildirgeye Üçüncü Başkan Thomas Jefferson’un katkısı büyüktür.
Bildirgeye giden yolda ekonomik baskıların payı da vardır. Britanya’nın Amerika’daki kolonilerin ticari ürünlerine karşı uyguladığı yüksek vergiler ve sınırlamalar o yıllarda Amerikan halkı üzerinde memnuniyetsizlik yaratmıştı.
Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi ile ABD sadece bağımsızlığını kazanmamış aynı zamanda evrensel değerler kapsamında tüm insanlığın özgürlüğüne yönelik ifadelere de yer verilmiştir. Basın hürriyeti, kişisel ve siyasi özgürlükler gibi kavramlardan bahsedilmiştir.
Tarihçilere göre ilk demokratik belge özelliğinde olduğu iddia edilen bu Bildirge, Fransız İhtilali’ne de kapı araladığı savunulmaktadır. İnsan hakları ve özgürlüklere değinen bu belge Fransa’da ve Avrupa’da bir kıvılcım yaktığı işaret edilmektedir.
Türkiye-ABD diplomatik ilişkilerine baktığımızda başlangıç 1927 yılına kadar götürülebilir. NATO kapsamındaki iş birlikleri iki ülke arasındaki ilişkileri derinleştirmiştir. Son yıllarda bölgesel ve küresel konulara zaman zaman farklı açılardan bakıldığı durumlar yaşanmasına rağmen birçok konuda ortak dilin yakalandığı görülmektedir. İki ülkenin devlet yetkilileri müttefikliğe zarar vermeden diyaloğun gelişmesine önem vermektedir.
Siyasi ilişkilerin yanı sıra ekonomik ilişkiler iki ülke arasında canlı seyretmektedir. Ülkemizin geçtiğimiz yıl en çok ihracat yaptığı ülkeler sıralamasında 14,8 milyar dolarlık meblağ ile ABD ikinci sırada bulunmaktadır. Bilindiği üzere birinci sırada Almanya vardır. Amerika’ya yapılan ihracat yıllar içerisinde artış eğilimindedir. Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın verdiği bilgilere göre Türkiye’de ABD menşeli yabancı yatırımlar yaklaşık 2000 Amerikan firması kanalıyla 15 milyar dolar düzeyine erişmiştir. Bu firmaların Türk ekonomisine katkısı 60 milyar dolar seviyesinde olup yaklaşık 110.000 kişiye iş imkânı sağlamaktadır.
Amerika’da 200.000’i aşkın Türk nüfusunun yaşadığı tahmin edilmektedir. Orada ekonominin farklı sektörlerinde bulunan iş insanlarımız ve eğitim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerimiz iki ülke arasındaki sosyal ilişkilerin gelişmesinde rolleri bulunmaktadır. Türk diasporası vasıtasıyla ülkemizin algısına olumlu katkılar sağladıklarını söyleyebiliriz.
Her iki ulusun fayda sağlayacağı güçlü ortaklıklar ve iş birliklerini geliştirmeye olan bağlılığını dayanışma ruhuyla teyit ederek, farklı alanlardaki pürüzleri adil bir kazan-kazan politikasıyla çözüme kavuşturmak iki devletin de yararına olacaktır. ABD Başkanlık Seçimi sonrasında ticari ve yatırım faaliyetleri üzerinden kurgulanacak yeni ortaklık modelleriyle ilgili temel çalışmalara şimdiden hazırlanmak bizleri diğer ülkelere nazaran öncelikli bir konuma getirebilir. Sektörel ihtiyaçların analizleri üzerinden sürdürülebilir karşılıklı refahın teşvikiyle hem Türkiye’de hem de ABD’de ekonomik büyüme ve istikrar üzerinde olumlu etkiler meydana gelebilir.
