Haftalardır süren 2025 Bütçesi görüşmelerinde sona gelindi nihayetinde… Devasa bir ödenek var içerisinde…
Hilafsız her mitingde “cebimizden kuruş çıkmayacak üzerine para alacağız…” dediği Yap İşlet Devret Modeli…
Bu projelere sadece gelecek yıl için müteahhitlere ödenmek üzere 200 milyar liradan fazla kaynak ayrıldı bütçede…
***
Yarısı, yani yaklaşık 100 milyar lirası, otoyollar, köprü ve tünel projelerinin tutarı… Aslında doğru söylüyordu ama biz cümlenin “özne” kısmını yanlış anladık galiba!
İhaleyi kazanan şirketin cebinden para koymasına bile gerek yok ki! Nasıl olsa kefili devlet… Projeyi göster, krediyi ilk yılları ödemesiz al. Kamu bankaları bu işe yarar.
Sonra devlet şirkete, şirket kredi taksitine, artan da cebe…
***
Biri, “Adamlar yol yaptı” deyince, sen “güzel kardeşim milletin parasını harcıyorlar” diye cevap verince kaç kişi ülke ekonomisine verilen zararı hesaplar sizce?
Hani piyasa kurallarına göre şirket işletirken kâr-zarar ortaktı? Bu denklemde şirketin zarar etme şansı hiç yok ki! Yap, aç, sonraki ihaleye geç… Para zaten gelecek.
***
İşler kesat, araç geçmiyor mu yoldan? Merak etme, az araç geçiyor diye köprüler zarar etmiyor. Yapan ve işletenler cayır cayır parasını kazanıyor.
Zarar eden devlet… Eğer ihaleyi alan şirket belirli gelire ulaşamıyorsa şirkete farkı ödeniyor.
***
“Deprem vergileri nereye gitti?” diye sorulduğunda Mehmet Şimşek “Yol oldu!” demişti. Deprem vergisi deyip geçme, tanı! Düşün altında yatan milyarlarca doları…
“Geçici Deprem Vergisi” diyerek başlanan ve sonradan “Özel İletişim Vergisi” diye adı değiştirilen kalemden bugüne kadar toplanan para 40 milyar dolar civarında…
Bu kadar parayla bırak yol yapmayı, bütün ülkeye asfalt döker dağı taşı yarış pistine çevirirsin. Yanına Suriye’yi satın alır otopark diye işletirsin.
***
Yollar, Yap-İşlet-Devret projeleri ile yaptırıldığına göre 2002-2023 yılları arasında toplanan ve ortalama kur hesaplanınca 2 trilyon 750 milyar dolardan fazla tutan vergi nerelere gitti?
Borçlanmalar, özelleştirmeler, çıkartılan aflardan gelen paralar, 2B ile satılan topraklar, imar affı, bedelli askerlik, işsizlik fonu, şu, bu… Bakın bunlar hesaba dahil olmadı bile…
Bu tarz ihale edilen projelerin sadece yarısı yollar… Bunun havalimanı, şehir hastaneleri, elektrik santralleri, tren garı, limanı, var oğlu var.
***
Siz de bu yazıyı okuyarak zaman kaybetmeyin. Elektrikleri açıp evden çıkın. Hemen gidip köprülerden geçin. Tünelden geri dönün. Oradan doğru yeni havalimanına… Trenle gara… Aman geç kalma limana…
Yoruldun mu? Hastaneye gidip MR çektir bak o iyi gelir. Nasıl olsa ödeyeceksin. Çabuk ol, yoksa 20-25 yıl daha nasıl yetişeceksin?
https://www.nefes.com.tr/yazarlar/murat-muratoglu/adamlar-yol-yapti-3404
