Işıner Güngör

Azerbaycan’da Ekonomiyi Büyütme Zamanı

Haydar Aliyev döneminde “Bir Millet İki Devlet” anlayışına bürünen Türkiye-Azerbaycan ilişkileri, İlham Aliyev zamanında faaliyete geçirilen boru hatlarıyla ve ticaretle perçinlenmiştir.


Işıner Güngör


Azerbaycan’da Ekonomiyi Büyütme Zamanı

Haydar Aliyev döneminde “Bir Millet İki Devlet” anlayışına bürünen Türkiye-Azerbaycan ilişkileri, İlham Aliyev zamanında faaliyete geçirilen boru hatlarıyla ve ticaretle perçinlenmiştir.


Güney Kafkasya’da yer alan ve Hazar Denizi’ne kıyısı bulunan Azerbaycan, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmiştir. Türkiye, ülkeyi tanıyan ilk devlettir. Diğer devletler tarafından da tanınırken uluslararası örgütlere üyelik için başvurulmuştur. Birleşmiş Milletlere 2 Mart 1992 tarihinde üye olunmuştur.

Çağdaş bir devlet olma yolunda bağımsızlığını kazanan Azerbaycan, ilk yıllarda Karabağ’a yönelik Ermeni saldırıları ile uğraşmıştır. Azerbaycan halkı maddi ve manevi büyük yıkıma maruz kalmıştır. Birçok günahsız kişi Ermeni saldırılarıyla hayatını kaybetmişti.

O dönem Ermeni ayrılıkçıların bazı Azerbaycan topraklarını kontrolü altına almaları ülke içerisinde hem siyasi hem de ekonomik türbülans yaşanmasına neden olmuştur. Ülkenin ulusal lideri Haydar Aliyev’in göreve gelmesine kadar geçen sürede iki Cumhurbaşkanı değişmiştir. Halkın ulusal lideri 1993 yılında devlet başkanı olarak seçilmiştir.

Ulu önderin devlet başkanlığıyla işgalci Ermeni ordusuna karşı başarı sağlanmış ve kaybedilen bölgeler teker teker geri alınmıştı. Diğer ülkelerin arabuluculuk önerileriyle 12 Mayıs 1994 tarihinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında ateşkes anlaşması imzalanmıştır.

Ateşkesten sonra ülke ekonomi politikalarına odaklanmıştır. Refah seviyesinin yükseltilmesi için çalışmalar başlatılmıştır. Azerbaycan petrolünün batı ülkelerine taşınması için anlaşmalar imzalanmış ve bu kapsamda altyapı projeleri hayata geçirilmiştir. Ulusal lider Haydar Aliyev tarafından ekonomik kalkınmanın temelleri atılarak, ülke genelinde istikrar sağlanmıştır.

Ulusal liderin vefatından sonra oğlu ve şu anki Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 2003 yılında devlet başkanlığına seçilmiştir. Aliyev, ülkede ekonomik ve siyasi istikrarın korunmasına önem göstererek ekonomik ve sosyal gelişim adına güncel devlet politikalarını uygulamaya koymuştur. Petrol boru hatlarının devreye girmesi, sanayi ve tarımdaki gelişmeler ülke ekonomisinde refahı hissedilir kılmıştır. Ortaya koyulan projeler meyvelerini vermeye başlamış ve birçok uluslararası endekste üst basamaklara çıkılmıştır. Kentsel yenileme çalışmalarıyla şehirler modern bir çehreye kavuşmuştur.

Haydar Aliyev döneminde “Bir Millet İki Devlet” anlayışına bürünen Türkiye-Azerbaycan ilişkileri, İlham Aliyev zamanında faaliyete geçirilen boru hatlarıyla ve ticaretle perçinlenmiştir. Ezeli ve ebedi kardeşliği iki devletin birçok alanında görmek mümkündür. Azerbaycan’ın Karabağ Zaferlerinde Türkiye ile stratejik iş birliği başarıda önemli bir rol oynamıştır. Türkiye, her zaman ve her koşulda Azerbaycan’a destek vereceğini uluslararası arenaya doğrudan mesaj vermiştir. 

Karabağ toprakları 2023 yılında tekrar tamamıyla Azerbaycan hakimiyetine girmiştir. Bu topraklardaki esaret bitmiş ve Azerbaycan halkı eski günlerdeki gibi huzurlu yaşamaya başlamıştır. Hatta 7 Şubat’ta gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı Seçimi vesilesiyle Karabağ bölgesinde 30 yıl sonra seçim sandıkları kurulmuştur. Halk demokratik görevini yerine getirmiştir. Cumhurbaşkanı Aliyev’in sembolik olarak Karabağ’ın en büyük şehri Hankendi’de oyunu kullanması da gerçekten çok anlamlıydı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı seçiminde % 92 oy oranı ile İlham Aliyev tekrardan Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Oyların büyük çoğunluğunu alması ne kadar özverili çalıştığı ve halk tarafından sevildiğini göstermektedir. Hizmetlerinin vatandaşlar tarafından memnun edici olduğu sonucunu vermektedir. 

Karabağ ile siyasi istikrarını elde eden ve Cumhurbaşkanlığı seçimini tamamlayan Azerbaycan’ın artık tam anlamıyla yatırım projelerine konsantre olacağını tahmin etmek mümkündür. Azerbaycan ekonomisinin sektörel çeşitlenmesi kapsamında Türkiye ile yapacağı iş birlikleri kilit rol oynamaktadır. Azerbaycan’ın enerji alanında, Türkiye ise üretim ve inşaat sektörlerinde dünyada ağırlığını hissettirmektedir. İki ülke iş birliği anlaşmaları ile tecrübe paylaşımlarıyla ekonomilerini daha iyi konumlandırabilme potansiyelindedirler. Bu sebepledir ki, önümüzdeki dönemde iki ülke arasındaki ortak yatırım projelerine yönelik ivmenin daha da hızlanacağı öngörülebilir. 

Dünyanın birçok ülkesinde saygı duyulan bir lider olan Sayın İlham Aliyev’in yeni seçim zaferini tebrik ediyorum. Her daim istikrardan yana tavır alan aziz Azerbaycan halkını da kardeşlik duygularımla selamlıyorum.