Kapitalizmin babası sayılan İskoç ekonomist Adam Smith, teorisini “bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler” diye ortaya koymuş, “Devlet ekonomik hayata müdahale etmemelidir.” demişti.
İlk zamanlar kapitalizm böyle uygulanmak istendi ama yürümedi. Bugün küresel kapitalizm, ABD ve İngiltere’nin dünya ekonomisine müdahalesiyle zorlukla sürdürülebiliyor.
Ülke içinde, hukuk disiplinlerini sıkı uygulayan ülkelerde, sahte alkolden ölüm olmaz. Almanya’da sahta alkol üretimi ile ilgili tek bir haber duyamazsınız. Çünkü bu ülkede bütün üretim süreçleri devletin bilgisi ve denetimiyle sürdürülür.
Hukuk sistemi iktidarlara göre çalışan ülkelerde ise keşmekeş hâkimdir. Partizanlık ve ideolojik uygulamalar, tıpkı sahte alkol gibidir, önce kör eder, sonra öldürür.
Bu ülkelerde kapitalizmin ünlü sloganı sanki “bırakınız zehirlesinler, bırakınız öldürsünler” diye değiştirilmiş gibidir.
***
Türkiye’de yıllardan beri sahte alkolden kör olan ve ölenler varsa ve bunun önüne geçilemiyorsa, sebebi hukuk sisteminin zayıflamasında aranmalıdır.
İstanbul Valiliği’nden yapılan bir açıklamada “16 Kasım-16 Aralık 2021 tarihleri arasında İlimizde alkol kaçakçılığının önlenmesiyle ilgili olarak 56 operasyon gerçekleştirilmiştir.
Bu operasyonlarda; haklarında işlem yapılan 78 şüphelinin 14’ü tutuklanmış, 17 şüpheli hakkında Adli Kontrol Hükümleri uygulanmıştır.
İlimizde sahte alkol imalatı ve alkol zehirlenmesinin önlenmesi konusunda ilgili kurumlarımızın denetimleri yoğun bir şekilde devam etmektedir.” denilmişti.
Sabah gazetesinin konuyla ilgili haberinde de “İstanbul Polisi, sahte alkolü büfeler aracılığı ile piyasaya süren şüphelileri yakalamak için aralıksız çalışma başlattı. Gece gündüz demeden çalışan ekipler Sultangazi'de bir adreste 26 ton alkol ele geçirdi.1 kişiyi gözaltına aldı. Bakırköy'de bir araçta 2 bin 673 litre alkol ele geçirildi ve 2 şüpheli gözaltına alındı. Fatih'te işyerinde 1 kişi gözaltına alındı. Beykoz'da bir evde 12 litre alkol ele geçirildi 1 kişi gözaltına alındı. Küçükçekmece'de 27 litre sahte alkol ele geçirilirken 2 kişi gözaltına alındı. Yine Çatalca'da 3 bin 730 litre etil ve metil alkol ele geçirildi ve 1 kişi gözaltına alındı. Esenyurt ve Zeytinburnu'nda da birer kişi gözaltına alındı. Toplamda 32 bin 800 litre etil ve metil alkol ile 227 adet dolu sahte içki şişesi ele geçirildi.” bilgileri verildi.
Buna rağmen son birkaç gün içinde ölü sayısı 37’ye ulaştı.
***
Türkiye’de denetim veya operasyon, vahim bir olay yaşanmadan önce pek akla gelmez. Milyonlarca yabancının ülkeye sığınmacı olarak kabul edilmesiyle de denetim büyük ölçüde imkânsızlaşmıştır. Hatırlarsanız, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Türkiye'de kayıtlı 3 Milyon 103 bin Suriyelinin 729 bininin "adresinde bulunmadığını" açıklamıştı. Ya Afganlar ve diğerleri... Mesela İran sınırından yürüyerek Türkiye’ye giren yüzbinlerce eski Afgan ordusu askerinin nerede olduğunu bilen var mı?
Devletin kontrolü kaybettiği ama medyası iktidar kontrolünde olan bir ülkede, gazetecilerin gerçeği ortaya çıkarmasını da bekleyemezsiniz.
İktidarın enflasyon oranını düşük göstererek çalışanların veya emeklilerin ücretlerine açıklanan orandan da düşük zam yaptığı, muhalefeti yıldırmak için yargı sopasın kullandığı bir ülkede neyin hesabı yapılabilir?
Tabii sahte alkol ölümlerinde, bir de alkolü tamamen yasaklamak gerektiği zihniyetiyle, “ne haller varsa görsünler” diye düşünmenin de rolü olabilir. Zaten iktidar, alkollü içeceklerin fiyatını o kadar artırdı ki, bağımlı olan dar gelirlileri başka yollar aramaya zorladı. Metil alkol kullanarak merdiven altında sahte rakı üretenler de bu durumu fırsat bildi...
***
Dünyada sahte alkolden ölümler, devlet otoritesinin zayıfladığı ülkelerde görülüyor.
BBC’nin geçen yıl yayınladığı bir habere göre sahte alkolden ölümler en çok Rusya, Hindistan, Endonezya, Türkiye ve İran gibi Asya ülkelerinde meydana geliyor.
Oslo Üniversitesi ve Sınır Tanımayan Doktorlar tarafından kurulan Metanol Zehirlenmesi Girişimi’ne göre 2023 yılında 60 farklı vakada 309 kişi hayatını kaybetti.
Metanol Zehirlenmesi Girişimi’ne göre metanol zehirlenmesinden daha çok küresel olarak “düşük gelir seviyesinde olan insanlar” etkileniyor.
İran ve Endonezya’da ise daha çok alkol tüketiminin tabu olması, sahte içki üretilmesi ve tüketilmesinde rol oynuyor.
https://www.yenicaggazetesi.com.tr/birakiniz-zehirlesinler-birakiniz-oldursunler-878781h.htm
