Çiğdem Toker


Bitmeyen yapılandırma: Ziraat ve Demirören

Hürriyet ve CNN Türk’ün de aralarında bulunduğu Doğan Medya Grubu’nun, 2018 yılında Demirören Grubu’na satışı sırasında, Ziraat Bankası’ndan kullandırılan toplam 800 milyon dolar kredi, altı yılda 961 milyon dolara yükseldi.


Doğan Medya Grubu’nun, 2018 yılında Demirören Grubu’na satışı sırasında, Ziraat Bankası’ndan kullandırılan toplam 800 milyon dolar kredinin Ziraat Bankası yönetimi tarafından tekrar tekrar yapılandırılmasına ve nihayet 2036’ya kadar uzatılması bize çok şey anlatıyor. Ve beraberinde birçok soru da üretiyor. Başka kimlerin kredi borcu bu kadar yapılandırılıp uzatılırdı?

demirören ziraat

Hürriyet ve CNN Türk’ün de aralarında bulunduğu Doğan Medya Grubu’nun, 2018 yılında Demirören Grubu’na satışı sırasında, Ziraat Bankası’ndan kullandırılan toplam 800 milyon dolar kredi, altı yılda 961 milyon dolara yükseldi.

Gerek medya ortamı, sahipliği, gerekse siyaset açısından önem taşıyan bu kritik veri, Sayıştay’ın Ziraat Bankası hesaplarına ilişkin TBMM’ye gönderdiği 2024 yılı raporunda yer aldı. Böylece satış sırasında (2018), ilk iki yılı anapara ödemesiz, toplam 10 yıl vadeli olarak verildiği duyurulan bu kredinin üzerine; altı yılda 161 milyon dolar eklenmiş oldu. Ziraat Bankası’nın o dönemki Genel Müdürü Hüseyin Aydın, söz konusu krediyi, kamuya açık bir iş dünyası toplantısında (Şubat 2019) şöyle savunmuştu: “Ben kimseden kısmadım ki… Paramız vardı, verdik. Teminatlarımızı da aldık. Adam bir tek medya işi yapmıyor. Petrol var, gaz var, bir sürü şey var."

Halen Tarım Kredi Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı olan Hüseyin Aydın, Doğan Medya’nın 2018’de Demirören Grubu’na satışından 10 yıl önce de Halkbank Genel Müdürü’ydü. Aydın’ı o dönemki genel müdürlüğünde de Sabah-ATV  grubunun Çalık Grubu’na satışında -Vakıfbank’ın yanı sıra- Halkbank’tan 375 milyon dolar kredi sağlanmıştı.

İşte Aydın yukarıda anımsattığım (Şubat 2019) o konuşmada bu finansmana da atıfta bulunarak şöyle diyordu:

“Ben iki medya finanse ettim. Biri Halkbank’ta, biri de Ziraat Bankası’ndayken. Medya, ticari bir iş değil mi? Türkiye’de 500 milyon doları IMF’den borç alıp dört sene iktidarda kalınıyordu. Ben 700 milyon dolarla kredi yapıyorsam bu, ülkenin ve Ziraat Bankası’nın gücüdür.”

Gelelim tekrar bugüne…

Sayıştay’ın 2024 yılı denetim raporlarının kamu sermayeli şirketlere ilişkin olanları, TBB KİT Komisyonu’na gönderildi. Demirören Grubu’nun Ziraat Bankası’ndan 2018 yılında kullandığı kredinin bugünkü durumuyla ilgili olarak açıklama yapan CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, bu kredinin sık sık yeniden yapılandırılmasına tepki gösteriyor:

"AKP, devlete olan üç kuruşluk borçları nedeniyle icralık olan vatandaşlara karşı, aslan kaplan kesilirken; 2018 yılında Ziraat Bankası üzerinden Demirören Grubu’na verdiği 800 milyon dolar tutarındaki kredi tahsil edilemediğinde, süt dökmüş kediye dönüyor.

Peki bu devasa kredi borcuna ne oluyor? 2019’da yeniden yapılandırılıyor. Kredi faizi düşürülüyor. 2022’de yeniden yapılandırılıyor. Kredi faizi tekrar düşürülüyor. Vadesi 2036’ya uzatılıyor. Yani kıyak üstüne kıyak yapılıyor.”

Gerçekten de 2018 yılında 10 yıl vadeli olarak başlayan bu kredinin Ziraat Bankası yönetimi tarafından tekrar tekrar yapılandırılmasına ve nihayet 2036’ya kadar uzatılması bize çok şey anlatıyor. Ve beraberinde birçok soru da üretiyor. Sözgelimi: Başka kimlerin kredi borcu bu kadar yapılandırılıp uzatılırdı?

Krediyi kullanan, iktidarın icraatını eleştiremeyen bir medya grubu sahipliği olmasa, Ziraat Bankası nezdinde bu kadar imtiyaz ve kayırmayı hak eder miydi?

Söz konusu krediyi kullandıran Ziraat Bankası’nın, yönetim kurulu başkanı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olan Türkiye Varlık Fonu bünyesinde yer almasının bu imtiyazlarda etkisi nedir?

* * *

Sayıştay Raporu’na göre, 31 Aralık 2024 itibariyle 33 milyar 910 milyon 995 bin 814 TL olan kredi borcu, aynı tarihteki dolar kuru (35,28) üzerinden hesaplandığında 961 milyon 196 bin 26 dolar rakamına ulaşıyor.

Sayıştay’ın 2021 yılına ilişkin Ziraat Bankası denetim raporuna göre, Demirören Grubu ile kredi ilişkisi 5 Nisan 2018’de başladı. 800 milyon dolarlık kredinin 700 milyon dolarını şirket satın alma kredisi, 100 milyon dolarlık kısmını da işletme kredisi oluşturuyor.

2018’de 800 milyon dolar olarak kullandırılan kredi 2021 yılı raporuna göre 895 milyon dolara ulaşmış, dahası Ziraat Bankası tarafından faiz indirimi ve vade uzatımı (14 yıl) uygulanmıştı.

Haber alma hakkını önemseyen herkesin; bağımsız, hizalanmamış gazeteciliği daha güçlü desteklediği bir yeni yıl dileğiyle...

https://t24.com.tr/yazarlar/cigdem-toker/bitmeyen-yapilandirma-ziraat-ve-demiroren,53088