İbrahim Kahveci


Bunlar normal akılla açıklanabilir mi?

Tablo şöyle: Okul bitirmeyenlerin mutluğu 0,9 puan artarken ilkokul bitirenlerin mutluluğu 3,8 puan azalıyor. Ortaokul bitirenlerde mutluluk 6,8 puan azalırken lise bitirenler azalış 8,1 puan. Ve sonuç: Üniversite bitirenlerin mutluğu tam olarak 11,9 puan azalıyor. Burada şu soruyu sormamız gerekiyor: Yüksek eğitimli kesim ne gördü de mutluluğu hızla azalırken bunu alt eğitim kesimi göremedi?


Eğer bu soruya ‘evet’ cevabı veriyorsanız o akılda bir sorun var demektir.

Bazen aşırı uçlardan cümle kurarak durumu izah etmeye çalışıyorum: Mesela “yüzde 1 oy alsalar da iktidarı bırakmazlar” sözüm gibi. Burada demek istediğimi aslında defalarca yaşadık ve yaşıyoruz.

2019 İstanbul Belediye seçimlerinde aynı zarfın içindeki 4 oydan 3’ünü geçerli sayıp 1’ini geçerli saymayıp seçimi yenilemek neyin nesiydi? Tam da iktidarı bırakmak istemediklerinin ispatı. Ya da bugün yargı eliyle yaşanılan süreçler… İktidarı bırakmamak için ne güç varsa kullanıyorlar.

Bir de şunu sıkça dile getiriyorum: “Ekonomik zorluk veya fakirlik Erdoğan’ın oyunu etkilemiyor.”

Aslında etkiliyor ama eskisi gibi yüksek derecede etkilemiyor. Çünkü toplumda bazı kesimler gerçekliği kaybetmiş durumda. Bazı kesimler muhalefeti hain, terörist, dinsiz-imansız gibi görüyorlar.

Bakın önceki gün TÜİK 2024 yılı “Yaşam Memnuniyeti Araştırması” sonuçlarını açıkladı. Buna göre toplumun %49,6’sı mutlu olduğunu açıklıyor. Oysa 2011’de toplumun %62,1’i mutlu olduğunu söylüyordu.

2011-2012-2013 yıllarında toplumun %75-77’lik kesimi ise umutluydu %23-25’lik kesimi de umutsuz olarak görülüyordu. Oysa bu oran şimdi yüzde 64,3 umutlu ve %35,7 umutsuz olarak değişmiştir.

Nasıl ki mutluyum diyenler yüzde 62’den yüzde 50’lere geriledi ise umutluyum diyenler de yüzde 77’lerden yüzde 64’lere gerilemiş oldu.

Şimdi gelelim daha detaya:
2004-2013 yılları; yani Erdoğan’ın Başbakan olduğu Ak Parti’nin ilk dönemleri.

Mutluyum diyen okul bitirmemişler %55,7; ilkokul bitirenler %57,5 ve ortaokul bitirenler %59,1 oranındaydı.

O yıllarda üniversite bitirenler ise %65,2 seviyesinde muazzam bir mutluluk yaşıyor.

Ve Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı dönemi olan 2014-2024: Mutluyum diyen okul bitirmemişler %56,6, ilkokul bitirenler %53,7 ve ortaokul bitirenler %52,3. Üniversite bitirenler ise %53,2 seviyesinde mutlu.

Tablo şöyle: Okul bitirmeyenlerin mutluğu 0,9 puan artarken ilkokul bitirenlerin mutluluğu 3,8 puan azalıyor. Ortaokul bitirenlerde mutluluk 6,8 puan azalırken lise bitirenler azalış 8,1 puan. Ve sonuç: Üniversite bitirenlerin mutluğu tam olarak 11,9 puan azalıyor.

Burada şu soruyu sormamız gerekiyor: Yüksek eğitimli kesim ne gördü de mutluluğu hızla azalırken bunu alt eğitim kesimi göremedi?

Sizce bu akıl rasyonel mi?

Ya da soruyu tersten soralım: Ülkede mutluluk seviyesi ve umut düzeyi hızla gerilerken Erdoğan’ın bu dönemde oy oranının yüzde 51-52 aralığında sabit seyretmesi ne ile açıklanabilir?

Gerçi kamu kesimi hizmet algısında 2002 yılına göre çok ciddi değişimler yaşanmış.

2003 yılında SGK’dan olan memnuniyet %40,2 seviyesindeydi. SGK’dan memnuniyet bir aralar %63,9’lara kadar yükselmiş olsa da şu anda %58,8 ila 2003 yılının çok çok üzerinde.

Benzer durum diğer kamu hizmetlerinde de görülmektedir. Sağlık hizmetlerinden memnuniyet oranı 2003 yılında %39,5’de iken şimdi %63,2’ye gelmiştir. Eğitim hizmetlerinden memnuniyet ise 2004 yılında %48,7 seviyesindeyken şimdi %53,5’e gelmiştir. Adliye hizmetlerinden şikayet çok olmasına rağmen buradaki memnuniyet 2003 yılında %45,7 seviyesindeyken şimdi %55,9’a yükselmiştir. Asayiş mesele… 2003 yılında %57,9 olan memnuniyet şimdi %72,1’e gelmiştir.

Kısaca AK Parti öncesi ülkede kamu yönetiminde çok ciddi sorun olduğu aşikar. Lakin AK Parti’nin sonraki dönemlerinde de (2014 ve sonrası) kamu hizmetlerinde kalite hızla bozulmaktadır.

Lakin mutluluk ve umut düzeylerinde durum pek öyle değil. Mesela 2003 yılında toplumun %66,9’u umutlu iken artık bu oran %64,3’e düşmüş durumda.

AK Parti ilk geldiğinde bir hayal bir umut vardı. Sanırım kendi kendini bitirmek diyebileceğimiz bir olay yaşandı ve AK Parti toplumun hayalini-umudunu bitirdi.

screenshot-1-001.jpg

https://www.karar.com/yazarlar/ibrahim-kahveci/bunlar-normal-akilla-aciklanabilir-mi-1602894