İbrahim Kahveci

Bunlara para verilir mi?

1,2 milyar dolar yapım maliyeti olan köprüye 15 milyar dolar Hazine garantisi kimin parası üzerinden verir? Ya da devlete devredilmesi gereken köprüye yılda 1 milyar dolar civarında bir parayı hangi yetim malından kim o zengin müteahhitlere öder? Kim yetim malından saraylar yapar? Kim 13 uçak kullanır?


İbrahim Kahveci


Bunlara para verilir mi?

1,2 milyar dolar yapım maliyeti olan köprüye 15 milyar dolar Hazine garantisi kimin parası üzerinden verir? Ya da devlete devredilmesi gereken köprüye yılda 1 milyar dolar civarında bir parayı hangi yetim malından kim o zengin müteahhitlere öder? Kim yetim malından saraylar yapar? Kim 13 uçak kullanır?


Vergi kutsaldır. Herkes yaşadığı ülkenin kamu hizmetlerinden yararlandığı için vergisini ödemek zorundadır.

Kamusal mallar olarak mesela güvenlik deriz, mesela yargı deriz. Mesela eğitim-sağlık deriz.

Bunların bazıları yarı kamusaldır, yani özel sektöründe olduğu alanlardır. Eğitim ve sağlık buna girer ama kamusal hizmetin olmak zorunda olduğu sektörlerdir.

***

İyi de vergi nasıl kutsalsa o vergiyi harcayan da o kutsala göre harcamalıdır. Saadet Partisi Lideri Temel Karamollaoğlu’nun dediği gibi “yetim malıdır”

Yetim malı nasıl kullanılır? AK Parti örneği pek sağlam değil. Gerçi eskiden de çok sağlam kullanılmıyordu. Bunu “Yolsuzluk Algı Endeksi” üzerinden görüyoruz. Eskiden dünyada en fazla yolsuzluk olan 30-40 arası ülkelerdendik. Ama şimdi sıramız 100’ü aştı. Yani yetim malını kendi malımız gibi kullanmaya başladık.

1,2 milyar dolar yapım maliyeti olan köprüye 15 milyar dolar Hazine garantisi kimin parası üzerinden verir? Ya da devlete devredilmesi gereken köprüye yılda 1 milyar dolar civarında bir parayı hangi yetim malından kim o zengin müteahhitlere öder?

Kim yetim malından saraylar yapar? Kim 13 uçak kullanır?

***

AK Parti 2002 sonunda iktidara geldiğinde IMF programı vardı. Bütçeden GSYH’nın yüzde 6,5 oranında faiz dışı fazla verilmek zorundaydı.

2023 bütçesi üzerinden örnek vereyim: 5,2 trilyon lira gelire karşılık 5,9 trilyon lira faiz dışı harcama yapıldı. Yani faiz dışı harcama açığı 700 milyar lira oldu. Oysa IMF programı gibi olsaydı 1,7 trilyon lira faiz dışı fazla verilmesi gerekiyordu.

AK Parti ilk dönem bütçe performansına göre sadece 2023 yılında 2,1 trilyon lira fazladan harcama yapmış oldu.

Hatırlıyorum… Bir hesap yapmıştım ve demiştim ki, “şu faiz dışı harcama sınırı kalksın hele, asıl o zaman Türkiye şahlanacak”.

Ne kadar çok yanılmışım meğerse… AK Parti parayı buldukça ülkenin ihtiyacı olan yatırımlar yerine şov yatırımlarına, ya da sorgulanamayan haksız yatırımlara yöneldi.

Faiz dışı fazla hedefinin olduğu yıllarda bile bugünden daha yüksek oranda kamu yatırım oranına erişmiştik. Şimdi yine kamu yatırım oranı tek hanede geziyor. Ve hatta en düşük seviyede…

AK Parti parayı bulunca üretim yatırım vs demiyor. Para geldikçe hoyratça harcayacak yeni yerler buluyor. Bu konuda da çok mahirler.

O nedenle diyorum: Bu ülkede temel yapılar oturmadan devlete verilen fazla vergiler savurganlığa neden oluyor.

Kamusal hizmetlerin kalitesi artmadığı gibi daha da düşüveriyor.

Sizce böyle bir yapıya yetim malı gibi kutsal vergi ne kadar ödenir? Ne kadar para verilir?

grafik.jpg