Amerika Türkiye’deki piyasaları çok dalgalı ve oynak görüyor. Ekonomik görünümün belirsiz olduğunu değerlendiriyor. Türkiye’deki Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın sadece “Türkiye'de yürütülen ekonomik istikrar programı hakkında bilgi verilmiş” demesi, iktidar açısından ABD nezdinde konunun ne kadar netameli olduğunu ve Türkiye’deki kamuoyu tarafından bilinmesinin istenmediğinin kanıtı
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun üniversite diplomasının, 18 Mart’ta hukuksuzca iptal edilip ertesi sabah şafak baskınıyla gözaltına alınarak tutuklanması, ekonomiye büyük hasar verdi.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in “rezerv yakma” diyerek sıklıkla gündeme getirdiği; piyasalardaki oynaklık azalsın diye Merkez Bankası’nın yaptığı döviz satış operasyonları, rezervlerde büyük erimeye yol açtı. ABD dolarını belirli bir seviyede tutmak amacıyla yapılan bu satışlar, TL’nin değerinde de düşmelere yol açtı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten “Rezervler böyle günler için vardır” diye özetlenebilecek ve çok tartışılar yaklaşımı dışında konuya dair bir açıklama duymadık. Gelin görün ki bu mesele Washington’da, IMF ve Dünya Bankası’nın yıllık Bahar Toplantıları için orada bulunan Bakan Şimşek’in, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile görüşmesinde de gündeme geldiğini dolaylı yolla da olsa öğreniyoruz.
Nereden diyeceksiniz. Tabii ki Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yaptığı yazılı açıklamadan değil. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Bessent ile birlikte Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın da bulunduğu Bakan Şimşek görüşmesinin yapıcı bir havada gerçekleştiği duyuruldu.
Bizim Hazine’nin 7 cümleden oluşan yazılı açıklamasından yola çıkarak, görüşme başlıklarını şöyle özetledim:
- Trump ile Erdoğan’ın ortak siyasi iradesi uyarınca, Türkiye ve ABD arasındaki ilişkilerin çok boyutlu olarak ilerletilmesi imkanları üzerinde durulmuş.
- Türk tarafı, yatırım ve ticaret, ulaştırma ve enerji alanlarındaki iş birliği fırsatlarına değinmiş, savunma sanayi alanında iş birliğinin geliştirilmesini teminen mevcut kısıtlamaların kaldırılmasının önemini vurgulamış.
- Türkiye'de yürütülen ekonomik istikrar programı hakkında bilgi verilmiş.
- Bölgesel barış ve istikrarın tesisi için Türkiye ve ABD tarafından atılabilecek adımlar ele alınmış. Bu bağlamda Türk tarafı Suriye'ye karşı uygulanan yaptırımların kaldırılması lüzumuna işaret etmiş.
- Ukrayna'da ateşkes sağlanması ve barışa ulaşılması için Türkiye'nin sağlayabileceği katkılar izah edilmiş.
Bu başlıklar arasında yer alan Türkiye’deki ekonomik durum ile ilgili kısmın, ne kadar yetersiz, steril ve dar çerçeveli olduğunu fark ettiniz mi:
- Türkiye'de yürütülen ekonomik istikrar programı hakkında bilgi verilmiş.
Bu kadar.
Amerikan hazinesi ne diyor?
Tam bu noktada Amerikan hazinesinden yapılan açıklamaya bakalım.
Sadece dört cümleden oluşan bu açıklamayı da dolaylı anlatımından çıkararak, başlıklar halinde sıralıyorum:
- Bakan Bessent ve Bakan Şimşek, ABD'nin İran ve İran vekillerine karşı devam eden azami baskı kampanyasını görüştüler.
- Görüşmeleri sırasında Bakan Bessent, Bakan'ı ABD tarafından belirlenen Rus aktörler ve terörist gruplar tarafından Türk mali sisteminin kötüye kullanılmasını önlemek için harekete geçmeye çağırdı.
- Bakan ayrıca, Türk hükümetinin Türk piyasa oynaklığı ve Türkiye'nin belirsiz ekonomik görünümüne yönelik mevcut ve gelecekteki eylemleri hakkında bilgi aldı.
Uçurum seviyesinde farklar var
İki açıklamanın birbirinden ne kadar farklı olduğunu görüyor musunuz? Hiçbir madde birbiriyle aynı değil. Amerikan hazinesi ile Türk hazinesi açıklamalarını ancak yan yana birlikte okursanız, görüşmenin içeriği konusunda biraz fikir sahibi olabilirsiniz. Onun dışında tek açıklamayı okumak son derece yanıltıcı.
Her şeyden önce Amerikan hazinesi açıklamasında Türkiye’deki ekonomik gelişmelere nasıl bakıldığı ve merakın ne olduğu gayet net biçimde aktarılmış. Şu sonuçları açarak rahatlıkla çıkarabiliriz:
- Amerika Türkiye’deki piyasaları hâlâ çok dalgalı ve oynak görüyor. Ekonomik görünümün belirsiz olduğunu değerlendiriyor.
Bu nedenle de Bakan Bessent’in, AKP iktidarının ve Şimşek yönetimin, belirsiz ekonomi ve dalgalı piyasalara karşı ne gibi önlemler aldığını sorduğunu öğreniyoruz. Bessent bununla yetinmeyip, rezerv erimesine ve ekonomideki belirsizlikler için bundan sonra neler yapılacağını da sormuş.
Türkiye’deki Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bu vurgulara değinmeden sadece “Türkiye'de yürütülen ekonomik istikrar programı hakkında bilgi verilmiş” demesi, iktidar açısından ABD nezdinde konunun ne kadar netameli olduğunu ve Türkiye’deki kamuoyu tarafından bilinmesinin istenmediğinin kanıtı.
Bu arada, ABD Hazine Bakanı Bessent’in, Şimşek’e “Rus aktörler ve terörist gruplar tarafından Türk mali sisteminin kötüye kullanılmasını önlemek için harekete geçmeye çağırması” son derece önemli ve manidar. Ayrıntıların neler olduğunu belki bir gün öğreniriz.
Amerikan hazinesi açıklamasından yansıyan en önemli izlenim, ABD’nin Türkiye’deki ekonomik gelişmeler ve AKP iktidarının planları konusunda birinci elden ayrıntılı bilgi aldığıdır.
https://t24.com.tr/yazarlar/cigdem-toker/iki-hazine-iki-aciklama,49616
