Çalıştıkları iş yerlerinde birçok çocuğun sıklıkla iş kazası geçirerek yaralandığı, hayatını kaybettiği haberlerini okuyoruz. Asgari ücret altında aylık alan ve sigortaları iş kazalarını kapsamayan çocuk işçilerin maruz kaldığı bu duruma yönelik somut adım atılmak bir yana, bu sistemi teşvik eden mekanizmalar artıyor
Yurt dışı çıkış harcı, Cumhurbaşkanı Erdoğan imzalı kararla, 1000 TL’ye yükseltildi. Yurt dışına çıkabilmek için ödenmesi zorunlu olan bu harç, yılın başından bu yana 710 TL’ydi.
Memura enflasyon hedefi kadar maaş artışının uygun görüldüğü, satın alma gücünü düşüren reel kayıplara rağmen asgari ücretin arttırılmadığı bir yılda, bu “güncelleme” ile yurt dışı harcına yüzde 40’ın üzerinde zam yapılmış oldu. Bir yıl önce de yani 2024’te de 500 TL olan yurtdışı çıkış harcı yine yüzde 42 zamla 710 TL’ye çıkarılmıştı.
Son zamanlarda daha sık işittiğimiz ve tanık olduğumuz ikili hukuk, mali hukuk uygulamasında da geçerli gördüğünüz gibi.
* * *
Erdoğan imzalı kararda, yurtdışı planını yapmış, harcını 710 TL olarak ödemiş vatandaşların durumu neyse ki (!) dikkate alınmış. Kararın yayımlanmasından sonraki 10 gün boyunca, harç ödeyenlerden, doğacak farkın istenmeyeceği de metne yazılmış. Bu da adil vergileme ilkesinin gözetilmesinden ziyade, 290 TL farkın istenmesi halinde itirazların yükseleceği bilindiği için yapıldı.
Yurt dışı çıkış harcından kısa bir süre önce de damga vergisine yüzde 50 artış yapılmıştı. Bir yandan beyannameleri elektronik ortamda alıp diğer yanda sanki fiziki bir damga varmış gibi damga vergisi arttırılmış oldu yani.
Vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, ardı ardına zamlanan gerek damga vergisi gerekse yurt dışı çıkış harcının, diğer harçlarla birlikte 2026 yılı başında, yeniden değerleme oranında bir kez daha zamlanacağına dikkat çekti. Yani pek yakında… Yeniden değerleme oranının belirlenmesine iki ay kala harçları yükseltmek çok iyi fikirmiş gerçekten.
* * *
Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görevlendirdiği kayyım Gürsel Tekin’in CHP İstanbul İl Binası’na geleceği gün öncesi polisin barikatı, copu, biber gazı, TOMA eşliğinde binayı ablukaya aldığı gece yarısı, Orta Vadeli Plan (OVP) Resmî Gazete’de yayımlandı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da OVP’yi aktaran bir toplantı yaptı. (2026-2028 dönemini içeren OVP’nin yayımı ile 2026 yılı bütçesine ilişkin takvim de başlamış oluyor.)
Çocuk işçilik meselesi ve OVP
OVP’nin yayımlandığı gün okullar da açıldı. Sorunlarla başlayan yeni eğitim öğretim yılında, hayati önem taşıyan başlıklar arasında, çocuk işçiliğinin meşrulaştırılarak sermaye hizmetine sunulması kritik önemde. Nitelikli kamusal eğitime erişimin iktidar eliyle giderek zorlaştırıldığı bir dönemde, çocuk ve genç emeği MESEM programı kapsamında işletmelerde üretime sunuluyor.
14 ile 17 yaş aralığındaki çocukların güvenceden yoksun biçimde işgücü piyasasına dahil edilmesi, çocukları zorunlu eğitimden iktidar ve özel sektör iş birliğiyle yoksun bırakırken, canlarına mâl olabilecek iş kazalarına açık hale getiriyor. Nitekim çalıştıkları iş yerlerinde birçok çocuğun sıklıkla iş kazası geçirerek yaralandığı, hayatını kaybettiği haberlerini okuyoruz. Asgari ücret altında aylık alan ve sigortaları iş kazalarını kapsamayan çocuk işçilerin maruz kaldığı bu duruma yönelik somut adım atılmak bir yana, bu sistemi teşvik eden mekanizmalar artıyor.
Son OVP’de de “âtıl iş gücünün kalıcı biçimde azaltılması için çalışma yapılacağı” belirtiliyor. “Öncelikli Reform Alanlarına Yönelik Düzenlemeler” bölümündeki İstihdam başlığı altında şu ifadeler dikkat çekiyor:
- Başta meslek yüksekokulları olmak üzere yükseköğretim kontenjanlarının kamu ve özel sektörün orta vadede ihtiyaç duyduğu işgücü ile uyumu güçlendirilecektir.
- Mesleki ve teknik eğitim müfredatı özel sektörle iş birliği içerisinde güncellenecek, staj ve işbaşı eğitimi programlarının yaygınlaştırmasını sağlayacak şekilde yönetim ve finansman konuları da dâhil olmak üzere özel sektör katılımı artırılacaktır.
2026 yılı için konulan bu başlıklarla, iktidarın çocuk işçiliği, özel sektörün hizmetine amade kılınmasının kalıcılaştırmayı OVP düzeyinde hedeflediği anlaşılıyor.
https://t24.com.tr/yazarlar/cigdem-toker/ikili-mali-hukuk-ve-ovp-de-cocuk-iscilik,51502
