Ukrayna’da başlayan savaş milyonlarca Ukraynalının hayatını etkiledi. Günlük hayatta yaşanan değişimler kendini eğitimde de gösterdi.
Hatırlanacak olursa savaşın ilk günlerinde güvenlik tedbirleri kapsamında okullarda eğitim durmuştu. Tehlikeden uzaklaşmak amacıyla vatandaşlar yurt dışına ve ülke içerisinde farklı şehirlere taşınmışlardı. Bombardımanlar, tahliyeler, sirenler, belirsizlikler sebebiyle eğitim ister istemez ikinci plandaydı. İlerleyen tarihlerde tedbirlerin artması, yavaş yavaş günlük hayata dönme çabası tekrardan eğitim faaliyetlerini başlattı. Birçok eğitim kurumu uzaktan eğitime geçti.
Eğitimde değişim sadece sıraların yerini bilgisayarların almasıyla olmadı. Mekânsal formlarda değişti. Okulların saldırılardan tahrip olması nedeniyle öğrencilerin eğitim yerleri internetin olduğu mekânlar oldu. Evlerin haricinde bodrumlarda, sığınaklarda da eğitim faaliyetleri yürütüldü.
Elektrik hatlarında yaşanan sıkıntılar, cephe bölgelerindeki karartmalar, internet hızındaki düşüşler uzaktan eğitimin kalitesini etkileyen ögelerdendir. Hanede bazen kişi sayısının fazlalığı evde eğitim için sessiz ortam oluşturma da güçlükler meydana getirdi. Bunların yanında, cephelere yakın yerleşim yerlerinde eğitim materyalleri elde etmenin de zorluğu yaşanabilmektedir. Uzaktan eğitim için gerekli cihazların öğrencilere temini de ailelere maddi yük olabilmektedir.
Savaş atmosferinden dolayı öğrencilerin öğrenme aşamalarında kopukluklar yaşanabilmekte, konsantrasyonları azalabilmektedir. Uzaktan eğitimde öğretmenler öğrencilerini tam olarak tahlil edemeyebiliyorlar. Böylelikle geri bildirim süreci etkinliğini yitirebilmektedir.
Ukrayna’da savaş şartları altında eğitim öğretim yılı 1 Eylül’de başladı. DW’nin verdiği bilgilere göre bu eğitim yılında 3,5 milyon Ukraynalı öğrenci ders başı yaptı. Yüz yüze eğitim gören öğrencilerin sayısının 2,3 milyon olduğu ifade ediliyor. Uzaktan eğitimde geçen yıla kıyasla bu yıl 103 bin öğrenci daha azdır. Ukrayna Eğitim Bakanlığı yeni eğitim öğretim yılında yurt dışından 303 bin, geçici işgal edilen bölgelerden de 35 binden fazla öğrencinin uzaktan eğitim göreceklerini bildirdi.
Hâlihazırda Ukrayna’da bu yıl yaklaşık 12.000 okuldan 8.000’i normal formatta, 2.500’ü karma formatta ve yaklaşık 1.500’ü uzaktan eğitim verecek. Eğitim şekli belirli bir bölgedeki güvenlik durumuna bağlı olarak belirlenmektedir. İlgili formata velilerin katılımıyla asker-sivil yönetimler tarafından karar verilmektedir.
Cephe bölgelerinde 33 yer altı okulu inşa edilmiştir. Yıl sonuna kadar 156, 2026’da ise 47 yer altı okulu daha inşa edilmesi planlanıyor. Cephe bölgelerinin haricinde tansiyonun yüksek olduğu şehirlerde de öğrencilerin metro istasyonlarındaki sınıflarda eğitim gördüklerine şahit olunabilmektedir.
Geçtiğimiz günlerde 1 Eylül’de eğitim öğretim yılı açılış törenleri hava saldırısı sirenleri eşliğinde gerçekleştirildi. Çocuklar sirenler çalınca sığınaklara saklandılar. Öğrencilerin açılış törenlerini bile gönüllerince kutlayamadığı bir durum var ülkede.
Savaş hâlinden kaynaklı endişeler öğrencileri zaman zaman karamsarlığa sürüklese de onlar öğrenme azimlerini hiçbir zaman kaybetmiyorlar. Tüm zorluklara rağmen okula gitme ve yeni bilgiler öğrenme isteklerini taze tutuyorlar. Gelecekte ülkelerine yararlı işler yapma niyetindeki öğrenciler zor eğitim koşullarına rağmen sorumluluklarını yerine getirmeye devam ediyorlar
Savaş zamanında bile eğitimin kesintisiz olarak sürdürülmesi büyük bir takdiri hak etmektedir. Unutmamak lazım ki bugünün öğrencileri yarının olgun bireyleri olarak karşımıza çıkacaktır. Toplumda yüksek eğitimli, işlerinde başarılı bireyler oluştururken psikolojik yapılarını da önemsemek gerekir. Bu noktadan hareketle, savaşın öğrencilerin psikolojilerini etkileyebilme ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.
Savaşın yol açabileceği ruhsal yıkımların öğrenciler üzerinde kalıcı etkiler bırakmaması için detaylı çalışmalar yürütülmesi toplum açısından yararlı olabileceği kanısındayım. Eğitimi aksatmadan devam ettirmenin gerekliliğinin yanı sıra toplumun psikolojik iyi oluşu da en az onun kadar mühimdir.
