Türkiye hiç bu dönemdeki kadar geniş orman yangınlarına maruz kalmadı. Sadece ormanlar değil, yerleşim yerleri de yanmıyor, tahliye ediliyor. Hayvanlar, canlılar ölüyor.
İklim değişikliğinin getireceği felaketlerin bir örneğidir bu yangınlar. En sıcak yazda en büyük yangını yaşıyoruz.
Yangınla mücadelede hayatlarını kaybeden şehitlerimizi rahmetle anıyorum, yakınlarının acısını paylaşıyorum.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı yangın çıkan ve yangın riski taşıyan bölgeleri “Marmara’nın güneyi, Ege’nin kuzeyi ve Batı Karadeniz hatta Ege’nin içi” diyerek tarif etti. Çok geniş bir yangın coğrafyası!
Temel soru şu: Sıcak geçeceği meteorolojik olarak bilinen yaz aylarına, Türkiye bu yangınlara karşı “tedbirli” olarak girdi mi?
UÇAK, ARAZÖZ…
Bazı TV kanallarında, Yunanistan’da yangınla mücadele hava araçlarının Türkiye’nin iki katı olduğunu dinledim. Bu doğru değil.
2024 yılında Türkiye’nin envanterinde, diğer kurumların sağladığı rezerv araçlar dahil 26 uçak, 105 helikopter ve 14 İHA bulunuyor. Yunanistan’ın envanterinde ise sözleşmeli araçlar dahil 49 uçak mevcut. Türkiye’nin iki katına yakın… Ama Türkiye’nin 105 yangın söndürme helikopterine karşılık Yunanistan’ın 40 helikopteri var.
Yine de yangınla mücadele için gereken düzeyde tedbir alınmadığı anlaşılıyor.
Bakan Yumaklı’nın “Cebimizde uçak, arazöz yok, bir yerden bir yere gidene kadar hele bir de rüzgâr varsa sizin onu kontrol altına almanız saatler alıyor” şeklindeki sözü, geniş yangın coğrafyasında havadan ve karadan yargına müdahale araçlarında yetersiz kalındığını gösteriyor.
Bin kere esef etmek gerekir ki, şehit düşen görevlilere gerekli eğitimin verilmediği, teçhizat ve kıyafetle de donatılmadıkları ortaya çıktı.
Bunu çok vahim bir tedbirsizlik olduğu apaçık ortada.
Risk ihtimalinin yüksekliğine ve risk coğrafyasının genişliğine göre kaç yangın söndürme uçağı, helikopteri, arazöz ve teçhizat olmalıydı? Bilmiyoruz…
Bunu ancak Meclis araştırması aydınlatabilir.
ÇÖLLEŞEN TÜRKİYE!
Sorun orman yangınlarından ibaret değil, kuraklık ve çölleşme, Türkiye’nin karşısındaki uzun vadeli en büyük tehdittir.
BM desteğiyle hazırlanan son rapora göre:
“Akdeniz ülkelerinde ortalama hava sıcaklıklarının 2050 yılında 2-3 derece, 2100 yılında 3-5 derece arasında artması bekleniyor… Türkiye yarı kurak, ve toprağı da parçalanmaya yatkın. Ülkenin yüzde 88'i çölleşme riskiyle karşı karşıya… 21. yüzyılın sonunda Türkiye'de yağış oranları yüzde 30 oranında düşecek.” (BBC Türkçe, 8 Temmuz 2025)
Kuraklık ve çölleşmenin kitlevi göçleri artıracağını da hiç akıldan çıkarmamak lazım.
Susuzluktan daha büyük tehlike ne olabilir?
Bugün, İstanbul dahil, hemen bütün şehirlerimizde su krizi kapıda, barajlar yeterli seviyelerde değil. Son 65 yılın en büyük kuraklığını yaşıyoruz, iklim değişikliği sebebiyle periyod gittikçe sıklaşacak.
Devlet elbette bir şeyler yapıyordur ama yeterli mi? Farkında mıyız, biliyor muyuz?
MECLİS ARAŞTIRMASI
İktidarın, kamu kaynaklarıyla desteklenen propaganda makinası neyi isterse topluma onu aktarıyor; alternatif görüşler çok mahdut kalıyor. Muhalefetin eleştirileri siyasi ağırlıklı.
Orman yangınları ve gerekli tedbirler ve çölleşme tehlikesi konusunda mutlaka Meclis Araştırması açılmalı, partiler-üstü uzmanlar, akademisyenler, ormancılık, iklim ve yangınla mücadele tecrübesine sahip bilirkişiler dinlenmelidir. Rapor ve öneriler kamuoyuna açıklanmalıdır.
Araştırması önergesinin kabulü iktidar oylarına bağlı. Öncekiler gibi bunu da büyük ihtimalle reddederler. Fakat MHP Türkiye’nin geleceğini düşünerek bu defa bağımsız hareket etmeli, hatta araştırma önergesini kendisi vermelidir.
BİR DAMLA SU
BM’nin 2022 verileri bile gösteriyor ki, Türkiye’de “son 20 yılda kişi başına düşen su miktarı 4 bin metreküpten bin 346 metreküpe indi… Türkiye bugün su stresi yaşayan ülke, 2030’da ise su fakiri ülke olacak!” (22 Mart 2022)
Churchill, Birinci Dünya Savaşı sırasında, gelişmiş ülkelerde sanayi kömürden petrole geçerken “bir damla kan, bir damla petrol” demiş, Orta Doğu haritasını 1915’te buna göre çizmişlerdi…
Bugün, evimizde musluktan düşen bir damla su, şebekede kaçak bir damla su, sanayide israf edilen bir damla su, kanımızdan bir damladır.
Kavgalarını yaptığımız hangi konu, bundan daha önemlidir?
https://www.karar.com/yazarlar/taha-akyol/yangin-ve-su-1604703
