Ekonomi politikasının temel eksenini enflasyonla mücadeleye oturtan hükümet, gelir artırıcı adımlar çerçevesinde 2025'in ilk yarısında para cezalarına odaklandı. Ancak yüksek tahakkuk rakamlarına rağmen, tahsilat oranlarındaki düşüklük dikkat çekti. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı bütçe uygulama sonuçları, kamu gelirlerinin artırılması hedefiyle ceza politikalarının öne çıktığını, fakat bu stratejinin tahsilat ayağında ciddi sıkıntılar yaşandığını ortaya koydu.
Ekonomim'den Hüseyin Gökçe'nin haberine göre; 2025 yılı için bütçede 245,4 milyar liralık para cezası tahsilatı hedeflenmişken, yılın yalnızca ilk altı ayında bu rakamın yaklaşık 3,75 katı kadar, yani 921,1 milyar lira tutarında para cezası tahakkuk ettirildi. Bu dikkat çekici artış, devletin kamu gelirlerini artırma çabasının bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Ancak bu tahakkukun tahsilata yansımadığı görülüyor. Ocak-Haziran döneminde tahsil edilen ceza miktarı yalnızca 114,8 milyar lira oldu. Böylece toplam tahakkukun sadece yüzde 12,5'i tahsil edilebildi.
Ceza kalemlerine bakıldığında en büyük payı vergi cezaları aldı. 549,3 milyar liralık vergi cezası tahakkukuna rağmen, bunun yalnızca 56,3 milyar liralık kısmı tahsil edildi. Bu da tahsilat oranının yüzde 10,2 seviyesinde kaldığını gösteriyor. Yargı para cezalarında ise bu oran yüzde 2,7 gibi oldukça düşük bir düzeyde kaldı. Öte yandan idari para cezalarında yüzde 9,9, pay ayrılan idari para cezalarında yüzde 47,7, diğer cezalarda ise yüzde 95,3'lük tahsilat oranı kaydedildi.
Para cezalarındaki en dikkat çekici artışlardan biri de trafik para cezalarında yaşandı. 2025 yılı için 55 milyar lira olarak öngörülen trafik cezası gelirine karşılık, ilk altı ayda bu kalemden 69 milyar 83 milyon liralık ceza kesildi. Böylece sadece yarım yılda hedefin yüzde 125 üzerine çıkıldı. Ancak bu kalemde de tahsilat oranı yüzde 47,7'de kaldı. Yani 32,9 milyar liralık kısmı tahsil edilebildi.
Yılın ilk yarısında sadece cezalarda değil, genel vergi gelirlerinde de tahsilat hedeflerinin gerisinde kalındı. 2025 bütçesinde 11 trilyon 138 milyar lira vergi tahsilatı öngörülürken, Haziran sonu itibarıyla bu tutarın sadece yüzde 42,8'i, yani 4 trilyon 771 milyar lirası tahsil edilebildi. Aynı dönemde tahakkuk eden vergi tutarı ise 6 trilyon 260 milyar lira olarak gerçekleşti. Bu da tahsilat/tahakkuk oranının yüzde 76,2'de kaldığını gösteriyor.
Alt kalemlere bakıldığında gelir, kâr ve sermaye kazançları üzerinden alınan vergilerde tahsilat oranı yüzde 77,2 olurken, kurumlar vergisinde bu oran yüzde 73,4'e geriledi. Mülkiyet üzerinden alınan vergilerde ise tahsilat oranı sadece yüzde 45,9 olarak kaydedildi.
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tarafında da benzer bir tablo ortaya çıktı. Yılın tamamı için 2 trilyon 121 milyar lira ÖTV geliri beklenirken, ilk altı ayda yalnızca 887,5 milyar lira tahsil edilebildi. Böylece hedeflenen gelirin yüzde 39,7'si karşılandı. Ancak tahsilat/tahakkuk oranı yüzde 95 gibi yüksek bir seviyede gerçekleşti.
ÖTV'nin alt kırılımlarında ise petrol ve doğalgazdan 225,8 milyar lira, motorlu taşıt araçlarından 315,3 milyar lira, alkollü içkilerden 57,7 milyar lira ve tütün mamullerinden 184,1 milyar lira tahsil edildi.