Son yıllarda teknolojideki gelişmeler geleneksel iş süreçlerini dönüştürmeye başladı. Var olan bilgiler, belgeler ve iş yapış şekilleri yoğun bir şekilde dijital ortama aktarılıyor. Dijitalleşmeyle birlikte iş süreçleri hızlandı, rekabet avantajı sağlandı, inovatif pazarlama stratejileri kullanılmaya başlandı.
Eskiden bir sanat eseri ortaya koymak için geleneksel yöntemlerden yararlanan sanatçılar, özellikle dijital sanatla birlikte yöntemlerini değiştirerek bilgisayar programlarından faydalanmaktadırlar. Öyle ki teknolojinin etkin kullanımıyla alışılmış sanat mekânları da bir dönüşüm sürecine girdi. Çağımızda tablolar, heykeller, mimarlık projeleri, müzik eserleri, sinema filmleri gibi birçok sanat ürünü artık dijital dünya ile harmanlanarak karşımıza çıkmaktadır.
Yaşamımızın olmazsa olmazlarından internetin ekranlar vasıtasıyla bizlere sunduğu kolaylıklar ve alışkanlıklar hayatımızda önemli bir yer kaplıyor. Hemen hemen her yerde birer ekran görmek mümkün. Bilgisayarlarda, telefonlarda, evlerde, uçaklarda, otobüslerde, reklam panolarında, menülerde, market kasalarında ve daha birçok yerde ekranlardan faydalanıyoruz.
Dijital teknolojiler ve multidisipliner yaklaşımlarla oluşturulan dijital sanat mekânlarında hayallerin sınırları artık tuval değil. Yapay zekâ, etkileşimli ekranlar ve yazılımlarla desteklenen bu yerler; eserleri sürdürülebilir, farklılaştırılabilir, diğer sanat dallarından yararlanılabilir şekilde ortaya koymaktadır.
Londra’daki Outernet ve Las Vegas’taki Sphere dijital sanat merkezlerine örnek olabilecek mekânlardandır. Bunun yanında, İstanbul’daki Dijital Deneyim Müzesi ve İstanbul Modern’in dijital sergileri ülkemizden bazı örneklerdir. Dünyanın farklı şehirlerinde bu tarzdaki sanat merkezleri özel sektörün ya da kamuyla bağlantılı kurumların yatırımlarıyla yaygınlaşmaya başlamıştır. Dijitalleşme ile sanata yeni bir soluk getiren bu yerler; görsel kültürü müzikle, animasyonla ve mimariyle birleştirerek insanların hizmetine sunmaktadır.
Sosyal medya kullanımından dolayı görsel paylaşımına yatkın olan bireyler bu yeni sanat biçimine kolaylıkla uyum sağlamaktadırlar. Kişiler turistik gezilerinde eğlenceli anılar biriktirmek, rengarenk hatıra fotoğrafları çekilmek için bu merkezleri ziyaret noktalarına ekliyorlar. Buralarda düzenlenen konserlerde coşkulu bir şekilde sevdikleri şarkıları söyleyerek eğlenebiliyorlar. Dijital sanat yerlerindeki enstalasyonlar; ses, ışık ve video gösterimi ile hibrit deneyimler aktarıyor.
Ziyaretçi sayıları bakımından yükselen bir grafik izleyen dijital sanat merkezleri, alıştığımız türdeki müzelerle pek rekabet etmemektedir. Çoğunlukla özel sektör tarafından kurulan bu merkezler kâr maksimizasyonunu hedeflemektedir. Bundan dolayı, sadece bilet fiyatlarına bağlı bir kazanç modeli dışında çeşitli pazarlama modellerinden de istifade edilmektedir.
Teknolojinin gelişimi sosyal ve ekonomik olmak üzere birçok alana etki etmektedir. İnovasyonun iş modellerine yön vermesiyle yeni yatırım fikirlerine kapı aralanmaktadır. Sanat, teknoloji ve inovasyonun karışımıyla dijital sanatlar yavaş yavaş yaygınlık kazanıyor. Özellikle dijital sanat ürünlerine ev sahipliği yapan merkezlerin geleceğini bugünden kestirebilmek zordur.
İktisatta talebi etkileyen faktörler arasında “tercihler ve zevkler” bulunmaktadır. Piyasada ilk olma avantajını kullanan dijital sanat merkezlerinin ürünlerine ilk başta tüketiciler/sanatseverler tarafından büyük ilgi oluşabilir. Piyasada ilk olan merkezler avantajlarını korumak ve ilgiyi kârlı bir şekilde yürütebilmek için olabildiğince çok tüketiciye ürünlerini veya hizmetlerini sunmalıdırlar. Çünkü ilerleyen aşamada tercihler doyma noktasına yaklaşabilir, yeni merkezler piyasaya girebilir. Teknolojiye bağlı bir yatırım olduğu için LED video panellerinin güncel versiyonlarıyla yenilenmesi gerekebilir. Tüm bunlar gelirleri düşürebilme ihtimallerindendir.
Hâlihazırda faaliyet gösteren dijital sanat mekânları geleceğe yönelik gelir gider yönetimini etkin bir şekilde planlamaları onlara büyük katkı sağlayabilir. Uzun vadede yeni sponsorluk sözleşmeleri yapılarak video panellerinde sponsor firmaların reklamlarına yer verilmesi onların gelirlerindeki olabilecek düşüşü telafi edebilecek adımlardan biri olabilir.